274 lines
36 KiB
XML
274 lines
36 KiB
XML
<document id="3233E32A05B09A1606C793B26886DDB7" ID-CLB-Dataset="57638" ID-DOI="10.5169/seals-985904" ID-GBIF-Dataset="9e394cf9-9a85-4835-a1a8-40fef0a704c8" ID-ISSN="1662-8500" ID-Zenodo-Dep="8120934" IM.bibliography_approvedBy="juliana" IM.illustrations_approvedBy="juliana" IM.materialsCitations_approvedBy="juliana" IM.metadata_approvedBy="felipe" IM.taxonomicNames_approvedBy="felipe" IM.treatments_approvedBy="juliana" checkinTime="1638114678169" checkinUser="carolina" docAuthor="Bénon, Dimitri, Giriens, Sophie, Genoud, David & Praz, Christophe" docDate="2020" docId="038F6F33FFE7FFE0B200FEACC22BA81A" docLanguage="fr" docName="EntomoHelv.13.183-187.pdf.imf" docOrigin="Entomo Helvetica 13" docStyle="DocumentStyle:219A02D731FC19F8B159E43A72E20048.2:EntomoHelv.2012-.journal_article" docStyleId="219A02D731FC19F8B159E43A72E20048" docStyleName="EntomoHelv.2012-.journal_article" docStyleVersion="2" docTitle="Bombus distinguendus Morawitz 1869" docType="treatment" docVersion="4" lastPageNumber="186" masterDocId="FFB6174BFFE6FFE3B346FFC8C07AAB67" masterDocTitle="Redécouverte de Bombus distinguendus Morawitz, 1869 (Hymenoptera, Apidae) dans le Jura" masterLastPageNumber="187" masterPageNumber="183" pageNumber="184" updateTime="1699431339141" updateUser="plazi" zenodo-license-document="CC-BY-4.0" zenodo-license-figures="CC-BY-4.0">
|
||
<mods:mods id="8D7458D541C04B677FB03EB9D1E2CD2D" xmlns:mods="http://www.loc.gov/mods/v3">
|
||
<mods:titleInfo id="EBDF81CC7CB66F36AD8AD93803E6880F">
|
||
<mods:title id="0D548BD981C200AE5A378676E2464F5E">Redécouverte de Bombus distinguendus Morawitz, 1869 (Hymenoptera, Apidae) dans le Jura</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:name id="D2B8B9A953D9621218CAB99B1E54D7D9" type="personal">
|
||
<mods:role id="73D9DA774D0DB1A83C940F6E34E9AFB7">
|
||
<mods:roleTerm id="433A78D9B18E351FC65B757DD94A0F3B">Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart id="7AD2EC723E1C5BE830C96E12C019F119">Bénon, Dimitri</mods:namePart>
|
||
<mods:affiliation id="2AFA5BC4A211BC224799F5C469602701">info fauna – Centre Suisse de Cartographie de la Faune (CSCF), Avenue de Bellevaux 51, CH- 2000 Neuchâtel;</mods:affiliation>
|
||
<mods:nameIdentifier id="8B0D8458053C79077EFFAC8E7D459DD9" type="email">dimitri.benon@unine.ch</mods:nameIdentifier>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:name id="997DD0F3B22FB4FE934969AD8B0E2C67" type="personal">
|
||
<mods:role id="2F5CDEA1BDD40CC892C44EC17E5E1684">
|
||
<mods:roleTerm id="69A612B40D4C9C67D65FC3E7EAF5E615">Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart id="90BB4D1A6B79B9ABD79A83C663425A59">Giriens, Sophie</mods:namePart>
|
||
<mods:affiliation id="74DA139277BB639544AB03CD6AA6F557">Musée d’histoire naturelle de Fribourg MHNF, Chemin du Musée 6, CH- 1700 Fribourg;</mods:affiliation>
|
||
<mods:nameIdentifier id="8C9ECBAC17BC60F22DFD121738251E75" type="email">sophie.giriens@gmail.com</mods:nameIdentifier>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:name id="00B5BAA3BE4F2BE0AA6677B16AF0E87E" type="personal">
|
||
<mods:role id="36608B6F49C3131ED9BDCB3F060248AF">
|
||
<mods:roleTerm id="58720CA974326D59BFA6653684B2F37D">Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart id="D4D8B118D0A255DE0AC794239E0C2335">Genoud, David</mods:namePart>
|
||
<mods:affiliation id="C2ED1F0618072D537EB6C4C4593043B6">Avenue des roses 2, FR- 87240 Ambazac;</mods:affiliation>
|
||
<mods:nameIdentifier id="AD10C3B5197B0472614F4EDC6929DDCB" type="email">dge-davidgenoud@orange.fr</mods:nameIdentifier>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:name id="4651F186F94329DEFE4FFD0E62ED23FC" type="personal">
|
||
<mods:role id="2B2288C08A5F4F840E583328446E31CD">
|
||
<mods:roleTerm id="EA628BF976D81F3990B9CBAAF00865CC">Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart id="3A374A8B9AF7A16F71AA626FB39A3DDF">Praz, Christophe</mods:namePart>
|
||
<mods:nameIdentifier id="6A75FCA9701B8C3A28CDC7C2AF1EC4B5" type="email">christophe.praz@unine.ch</mods:nameIdentifier>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:typeOfResource id="DCACC5F2A3EA6C055626C457F29CEE4F">text</mods:typeOfResource>
|
||
<mods:relatedItem id="87FD149700F19AA545DD2BD377B138F7" type="host">
|
||
<mods:titleInfo id="55593C719E1124BA2D7D78F5AF1E872D">
|
||
<mods:title id="6ECFFE9DE23E1079E77ED384370E6E53">Entomo Helvetica</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:part id="730167844A68F455EC4F6D8A7309251D">
|
||
<mods:date id="DBF80E54079D6F314A369A8F2ABDD417">2020</mods:date>
|
||
<mods:detail id="CEDA4A5D7BC0DF0167ACE0D4091C49CE" type="pubDate">
|
||
<mods:number id="F84363D75353A5FE6E1489BFD174FB52">2020-06-01</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:detail id="0F491EF37B4069E554F7E3FB647CC937" type="volume">
|
||
<mods:number id="176141587994FBE7A81F7F033B883846">13</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:extent id="7FB7DB59C0A003234D33250CD44CAC7A" unit="page">
|
||
<mods:start id="CCAD2F896BF916F2BFBA3D94A3ECBC08">183</mods:start>
|
||
<mods:end id="8E8C0C7A772DB15074AB90058C47DF83">187</mods:end>
|
||
</mods:extent>
|
||
</mods:part>
|
||
</mods:relatedItem>
|
||
<mods:classification id="06A04DD8E64E452A58DD132C7AAA9B5C">journal article</mods:classification>
|
||
<mods:identifier id="0250031A888FCF5DA809937BCB63BE57" type="CLB-Dataset">57638</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="21E06B81F5966CACAC397F5549E777B5" type="DOI">10.5169/seals-985904</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="F6F190302651D9FD4FC415D42973D719" type="GBIF-Dataset">9e394cf9-9a85-4835-a1a8-40fef0a704c8</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="24F6C6729257479FCE4089CF1E69BF7E" type="ISSN">1662-8500</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="F426CD990B3593713B006810D4CD75C0" type="Zenodo-Dep">8120934</mods:identifier>
|
||
</mods:mods>
|
||
<treatment id="038F6F33FFE7FFE0B200FEACC22BA81A" ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.8120936" ID-GBIF-Taxon="210883975" ID-Zenodo-Dep="8120936" LSID="urn:lsid:plazi:treatment:038F6F33FFE7FFE0B200FEACC22BA81A" httpUri="http://treatment.plazi.org/id/038F6F33FFE7FFE0B200FEACC22BA81A" lastPageId="3" lastPageNumber="186" pageId="1" pageNumber="184">
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE7FFE2B200FEACC41DAA82" pageId="1" pageNumber="184" type="materials_examined">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE7FFE2B200FEACC41DAA82" blockId="1.[144,1127,152,1678]" pageId="1" pageNumber="184">
|
||
<materialsCitation id="3B4ED478FFE7FFE2B200FEACC41DAA82" ID-GBIF-Occurrence="4145881301" collectingDate="2019-06-07" location="Trelex" pageId="1" pageNumber="184" specimenCount="661" specimenCount-male="660" stateProvince="Trelex">
|
||
Cette campagne de piégeage n’a pas permis de retrouver ces deux espèces mais s’est soldée par la capture inattendue d’une
|
||
<specimenCount id="9D2015ACFFE7FFE2B044FE4EC341AAC7" box="[770,827,390,416]" pageId="1" pageNumber="184">reine</specimenCount>
|
||
de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B022FE4EC141AAA5" authority="MorawitZ, 1869" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="183" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B022FE4EC41CAAC7" box="[868,1126,390,416]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
Morawitz, 1869
|
||
</taxonomicName>
|
||
(Apoidea:
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B2F4FE60C27BAAA4" box="[434,513,424,451]" class="Insecta" family="Apidae" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="family">Apidae</taxonomicName>
|
||
) dans la commune de
|
||
<collectingRegion id="49E210C7FFE7FFE2B1B3FE61C340AAA2" box="[757,826,425,453]" pageId="1" pageNumber="184">Trélex</collectingRegion>
|
||
(VD) le
|
||
<date id="FF98F8E5FFE7FFE2B0DCFE61C46FAAA5" box="[922,1045,424,451]" pageId="1" pageNumber="184" value="2019-06-07">
|
||
<collectingDate id="EFDC010DFFE7FFE2B0DCFE61C46FAAA5" box="[922,1045,424,451]" pageId="1" pageNumber="184" value="2019-06-07">7 juin 2019</collectingDate>
|
||
</date>
|
||
. Le site précis consiste en une forêt claire de feuillus exposée au sud, à une altitude d’environ
|
||
<specimenCount id="9D2015ACFFE7FFE2B75CFE02C41DAA82" box="[1050,1127,458,485]" pageId="1" pageNumber="184" type="male">
|
||
<quantity id="4CDE73C0FFE7FFE2B75CFE02C418AA82" box="[1050,1122,458,485]" metricMagnitude="2" metricUnit="m" metricValue="6.6" pageId="1" pageNumber="184" unit="m" value="660.0">660 m</quantity>
|
||
.
|
||
</specimenCount>
|
||
</materialsCitation>
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE7FFE2B38AFE24C385AFC8" pageId="1" pageNumber="184" type="description">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE7FFE2B38AFE24C385AFC8" blockId="1.[144,1127,152,1678]" pageId="1" pageNumber="184">
|
||
Cette espèce était considérée comme disparue de Suisse, les dernières données datant des années 1950. Elle était principalement signalée de la région bernoise, avec quelques mentions isolées ailleurs, notamment à basse altitude près de Lausanne et Neuchâtel. L’espèce a également été trouvée occasionnellement dans la haute chaine du Jura en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE7FFE2B252FDBDC118A9E8" box="[276,354,629,655]" name="France" pageId="1" pageNumber="184">France</collectingCountry>
|
||
(Col de la Faucille, leg. Frey-Gessner autour de 1900; Reculet en 1986:
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B393FD5FC1F4A9D6" author="Prost J. - F. & Real P. & Bordon J. & Cornier P. & RolandeZ J. - L. & De Bros F. & Robert J. & Liogier M. & Corcelle J. & Roncin P. & Siffointe R. & Burgunder M. & Martin R. & Contet M." box="[213,398,662,689]" pageId="1" pageNumber="184" pagination="1 - 497" refId="ref2385" refString="Prost J. - F., Real P., Bordon J., Cornier P., RolandeZ J. - L., De Bros F., Robert J. - C, Liogier M., Corcelle J., Roncin P., Siffointe R., Burgunder M., Martin R. & Contet M. 1987. Contribution a la connaissance biologique de la haute chaine jurassienne principalement du Cret de la Neige. MEmoires du ComitE de Liaison pour les Recherches Ecofaunistiques dans le Jura 3: 1 - 497." type="journal article" year="1987">Prost et al. 1987</bibRefCitation>
|
||
) et en Suisse (St-Cergue, leg. de Beaumont, 1932). À la suite de cette découverte, deux journées de terrain ont été menées dans la région comprise entre Trélex et la
|
||
<location id="8EF988FEFFE7FFE2B210FD13C187A992" LSID="urn:lsid:plazi:treatment:038F6F33FFE7FFE0B200FEACC22BA81A:8EF988FEFFE7FFE2B210FD13C187A992" box="[342,509,730,759]" country="France" municipality="Combe des Amburnex" name="VallEe de Joux" pageId="1" pageNumber="184" stateProvince="Neuchatel">Vallée de Joux</location>
|
||
(VD) dans le courant du mois d’août. L’espèce n’a pas été retrouvée sur le site de Trélex, qui apparaît peu favorable à cette espèce. Il semble que l’individu capturé en
|
||
<date id="FF98F8E5FFE7FFE2B2F1FCD6C258A85E" box="[439,546,798,825]" pageId="1" pageNumber="184" value="2019-06">
|
||
<collectingDate id="EFDC010DFFE7FFE2B2F1FCD6C258A85E" box="[439,546,798,825]" pageId="1" pageNumber="184" value="2019-06">juin 2019</collectingDate>
|
||
</date>
|
||
était un individu erratique. Les prospections dans les pâturages de plus haute altitude (
|
||
<collectingMunicipality id="6BFD445FFFE7FFE2B170FC88C345A83D" box="[566,831,832,858]" pageId="1" pageNumber="184">Combe des Amburnex</collectingMunicipality>
|
||
, massif de La Dôle) n’ont pas été fructueuses, ce qui n’exclut pas que l’espèce s’y trouve de manière isolée. En revanche, une reine et deux mâles ont pu être observés dans un pâturage situé entre Le Brassus et la frontière franco-suisse, dans des pâturages extensifs situés à proximité de grandes zones humides. Des individus (ouvrières et reines) ont aussi été observés en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE7FFE2B3D6FC23C0A7AF62" box="[144,221,1003,1029]" name="France" pageId="1" pageNumber="184">France</collectingCountry>
|
||
voisine, dans les environs de la commune des Rousses, les deux sites se situant à une distance d’environ 10 kilomètres. Toutes les observations de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B03BFBC6C446AF40" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[893,1084,1037,1063]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B03BFBC6C446AF40" box="[893,1084,1037,1063]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">B. distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
ont été effectuées sur
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B21AFBE7C232AF2E" box="[348,584,1071,1097]" class="Magnoliopsida" family="Asteraceae" genus="Cirsium" kingdom="Plantae" order="Asterales" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Tracheophyta" rank="species" species="eriophorum">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B21AFBE7C232AF2E" box="[348,584,1071,1097]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Cirsium eriophorum</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
, une plante très attractive pour les bourdons en fin de saison, vraisemblablement en tant que source de nectar uniquement. Des individus d’autres espèces rares, notamment
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B10BFBBBC392AFEA" authority="(Fabricius, 1793)" baseAuthorityName="Fabricius" baseAuthorityYear="1793" box="[589,1000,1139,1165]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="species" species="veteranus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B10BFBBBC358AFEA" box="[589,802,1139,1165]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Bombus veteranus</emphasis>
|
||
(Fabricius, 1793)
|
||
</taxonomicName>
|
||
et
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B74FFBBBC188AFD7" authority="(Linnaeus, 1758)" baseAuthorityName="Linnaeus" baseAuthorityYear="1758" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="species" species="subterraneus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B74FFBBBC152AFC8" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Bombus subterraneus</emphasis>
|
||
(Linnaeus, 1758)
|
||
</taxonomicName>
|
||
, ont aussi été trouvés dans le pâturage suisse.
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE7FFE2B38AFB7FC2E8AFB6" box="[204,658,1207,1233]" pageId="1" pageNumber="184" type="nomenclature">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE7FFE2B38AFB7FC2E8AFB6" blockId="1.[144,1127,152,1678]" box="[204,658,1207,1233]" pageId="1" pageNumber="184">
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B38AFB7FC2E8AFB6" ID-CoL="MFH8" ID-ENA="395521" authority="Morawitz, 1869" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[204,658,1207,1233]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B38AFB7FC1A9AFB6" box="[204,467,1207,1233]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
Morawitz, 1869
|
||
</taxonomicName>
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE7FFE1B1DFFB7FC1BAAF40" lastPageId="2" lastPageNumber="185" pageId="1" pageNumber="184" type="distribution">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE7FFE1B1DFFB7FC1BAAF40" blockId="1.[144,1127,152,1678]" lastBlockId="2.[151,458,152,1506]" lastPageId="2" lastPageNumber="185" pageId="1" pageNumber="184">
|
||
est une espèce septentrionale distribuée du Nord de l’Europe à l’Asie Centrale et la Sibérie (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B192FB11C3C1AF94" author="Williams P. H. & An J. & Huang J." box="[724,955,1241,1267]" pageId="1" pageNumber="184" pagination="813 - 862" refId="ref2739" refString="Williams P. H., An J. & Huang J. 2011. The bumblebees of the subgenus Subterraneobombus: integrating evidence from morphology and DNA barcodes (Hymenoptera, Apidae, Bombus). Zoological Journal of the Linnean Society 163 (3): 813 - 862." type="journal article" year="2011">Williams et al. 2011</bibRefCitation>
|
||
). Il s’agit d’une espèce particulièrement tardive: les reines ne sont pas actives avant mi-mai, les ouvrières se rencontrent de juillet à août et la nouvelle génération de sexués émerge dès le mois d’août (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B235FAF7C21DAE3E" author="Charman T. G. & Sears J. & Bourke A. F. & Green R. E." box="[371,615,1343,1370]" pageId="1" pageNumber="184" pagination="35 - 42" refId="ref2093" refString="Charman T. G., Sears J., Bourke A. F. & Green R. E. 2009. Phenology of Bombus distinguendus in the Outer Hebrides. The Glasgow Naturalist 25, Supplement: 35 - 42." type="journal article" year="2009">Charman et al. 2009</bibRefCitation>
|
||
). En Europe, il semble que cette espèce dépende fortement du pollen de trèfle (
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B178FAA9C2ABAE1B" box="[574,721,1377,1404]" class="Magnoliopsida" family="Fabaceae" genus="Trifolium" kingdom="Plantae" order="Fabales" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Tracheophyta" rank="species" species="undetermined">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B178FAA9C2D2AE1C" box="[574,680,1377,1403]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Trifolium</emphasis>
|
||
sp.
|
||
</taxonomicName>
|
||
) (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B1ACFAA9C3EFAE1C" author="Edwards M." box="[746,917,1377,1403]" pageId="1" pageNumber="184" refId="ref2178" refString="Edwards M. 1998. U. K. B. A. P. Bumblebee Working Group report (Privately published, Midhurst), 45 pp." type="book" year="1998">Edwards 1998</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B0E4FAAAC446AE1B" author="Benton T." box="[930,1084,1377,1404]" pageId="1" pageNumber="184" refId="ref2058" refString="Benton T. 2006. Bumblebees: the natural history & identification of the species found in Britain. News Naturalist Library (vol. 98). Collins, London, 580 pp." type="book" year="2006">Benton 2006</bibRefCitation>
|
||
), et nos analyses de pollen sur les quelques spécimens suisses préservés dans les collections muséales indiquent également une forte proportion de pollen de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B0BAFA6DC41CAED8" box="[1020,1126,1445,1471]" class="Magnoliopsida" family="Fabaceae" genus="Trifolium" kingdom="Plantae" order="Fabales" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Tracheophyta" rank="genus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B0BAFA6DC41CAED8" box="[1020,1126,1445,1471]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">Trifolium</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
(
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B3D1FA0FC1F2AE86" accessDate="2020-01-12" author="SwissBeeTeam" box="[151,392,1479,1505]" firstAuthor="SwissBeeTeam" pageId="1" pageNumber="184" publicationUrl="http://swisswildbee.ch" refId="ref2642" refString="SwissBeeTeam 2020. Bombus distinguendus. Atlas en ligne des abeilles sauvages de Suisse. info - fauna, http: // swisswildbee. ch. (Consulte le 12 janvier 2020)." title="Bombus distinguendus. Atlas en ligne des abeilles sauvages de Suisse." type="url" year="2020">SwissBeeTeam 2020</bibRefCitation>
|
||
).
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE7FFE2B2DCFA00C221AE86" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[410,603,1479,1505]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="1" pageNumber="184" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE7FFE2B2DCFA00C221AE86" box="[410,603,1479,1505]" italics="true" pageId="1" pageNumber="184">B. distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
fait partie des bourdons qui ont connu le plus fort recul au niveau européen, l’espèce ayant quasiment disparu d’Europe centrale et occidentale (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B277F9C3C209AD42" author="Rasmont P. & Iserbyt I." box="[305,627,1547,1573]" pageId="1" pageNumber="184" refId="ref2486" refString="Rasmont P. & Iserbyt I. 2010 - 2014. Atlas of the European Bees: genus Bombus. 3 d Edition. STEP Project, Atlas Hymenoptera, Mons, Gembloux. http: // www. atlashymenoptera. net / page. asp? ID = 169. (ConsultE le 12 janvier 2020)." type="url" year="2010">Rasmont & Iserbyt 2010</bibRefCitation>
|
||
–2014). L’espèce est considérée comme «Vulnérable» en Europe avec une diminution de 30 % de ses effectifs au cours des 10 dernières années (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE7FFE2B2C1F987C20DAD0D" author="Rasmont P. & Roberts S. & Cederberg B. & Radchenko V. & MicheZ D." box="[391,631,1615,1642]" pageId="1" pageNumber="184" pagination="56956517" refId="ref2594" refString="Rasmont P., Roberts S., Cederberg B., Radchenko V. & MicheZ D. 2015. Bombus distinguendus. The IUCN Red List of Threatened Species 2015: e. T 13340348 A 56956517. (ConsultE le 12 janvier 2020)." type="journal article" year="2015">Rasmont et al. 2015</bibRefCitation>
|
||
). À l’heure actuelle, les dernières grandes populations européennes se trouvent en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE7FFE2B130F9BAC2BCADEB" box="[630,710,1650,1676]" name="United Kingdom" pageId="1" pageNumber="184">Ecosse</collectingCountry>
|
||
(principalement îles
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE7FFE2B08FF9BAC44EADE9" box="[969,1076,1650,1678]" name="United Kingdom" pageId="1" pageNumber="184">Hébrides</collectingCountry>
|
||
), en Scandinavie (essentiellement
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE4FFE1B399FF72C152ABB3" box="[223,296,186,212]" name="Sweden" pageId="2" pageNumber="185">Suède</collectingCountry>
|
||
et
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE4FFE1B211FF72C1BBABB2" box="[343,449,186,213]" name="Finland" pageId="2" pageNumber="185">Finlande</collectingCountry>
|
||
) et ponctuellement en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE4FFE1B3D1FF36C15BAA7F" box="[151,289,254,280]" name="Germany" pageId="2" pageNumber="185">Allemagne</collectingCountry>
|
||
. La principale raison avancée pour expliquer ce déclin est la perte des habitats de prédilection de l’espèce, en particulier la nette diminution de l’offre en fleurs à la suite des changements de pratiques agricoles, notamment la diminution des champs à fourrage riches en
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B387FDBCC157A9E9" box="[193,301,628,654]" class="Magnoliopsida" family="Fabaceae" kingdom="Plantae" order="Fabales" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Tracheophyta" rank="family">Fabaceae</taxonomicName>
|
||
et des prairies et pâturages maigres (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE4FFE1B3D9FD71C143A9B5" author="Benton T." box="[159,313,696,723]" pageId="2" pageNumber="185" refId="ref2058" refString="Benton T. 2006. Bumblebees: the natural history & identification of the species found in Britain. News Naturalist Library (vol. 98). Collins, London, 580 pp." type="book" year="2006">Benton 2006</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE4FFE1B20CFD70C082A992" author="Goulson D. & Lye G. C. & Darvill B." pageId="2" pageNumber="185" pagination="191 - 208" refId="ref2207" refString="Goulson D., Lye G. C. & Darvill B. 2008. Decline and conservation of bumble bees. Annual Review of Entomology 53: 191 - 208." type="journal article" year="2008">Goulson et al. 2008</bibRefCitation>
|
||
). Les longues périodes de chaleur, dont la fréquence est en augmentation en raison du changement climatique, pourraient encore accentuer cette tendance en diminuant l’offre en fleurs en fin d’été en raison de la sécheresse (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE4FFE1B3D9FBC5C1CFAF40" author="Rasmont P. & Iserbyt S." box="[159,437,1037,1063]" pageId="2" pageNumber="185" pagination="275 - 280" refId="ref2545" refString="Rasmont P. & Iserbyt S. 2012. The Bumblebees Scarcity Syndrome: Are heat waves leading to local extinctions of bumblebees (Hymenoptera: Apidae: Bombus)? Annales de la SociEtE entomologique de France 48 (3 - 4): 275 - 280." type="journal article" year="2012">Rasmont & Iserbyt 2012</bibRefCitation>
|
||
).
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<caption id="DF598EADFFE4FFE1B2AFFD41C3D4A9DE" ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.8120938" ID-Zenodo-Dep="8120938" httpUri="https://zenodo.org/record/8120938/files/figure.png" pageId="2" pageNumber="185" startId="2.[489,522,649,671]" targetBox="[489,1133,148,631]" targetPageId="2">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE4FFE1B2AFFD41C3D4A9DE" blockId="2.[489,1129,649,697]" pageId="2" pageNumber="185">
|
||
Fig. 1. Petite population de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B1A0FD41C3DCA9F9" box="[742,934,649,670]" class="Magnoliopsida" family="Asteraceae" genus="Cirsium" kingdom="Plantae" order="Asterales" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Tracheophyta" rank="species" species="eriophorum">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B1A0FD41C3DCA9F9" box="[742,934,649,670]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">Cirsium eriophorum</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
dans un pâturage du Brassus où
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B112FD6BC352A9DF" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[596,808,675,696]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B112FD6BC352A9DF" box="[596,808,675,696]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
a été observé.
|
||
</paragraph>
|
||
</caption>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE4FFE0B392FBE7C280AAA5" lastPageId="3" lastPageNumber="186" pageId="2" pageNumber="185" type="description">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE4FFE1B392FBE7C3D2AD42" blockId="2.[151,458,152,1506]" lastBlockId="2.[151,1134,1513,1675]" pageId="2" pageNumber="185">
|
||
Dans ce contexte critique, ces nouvelles données suisses et françaises sont une vraie surprise et offrent un premier signe encourageant concernant le maintien de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B3AAFB34C1DCAE72" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[236,422,1275,1301]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B3AAFB34C1DCAE72" box="[236,422,1275,1301]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">B. distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
en Europe centrale. Le fait que des espèces de grande taille, relativement connues et faciles à observer comme les bourdons puissent passer complètement inaperçues pendant plusieurs dizaines d’années témoignent de la méconnaissance des populations d’invertébrés et de l’importance des inventaires faunistiques.
|
||
</paragraph>
|
||
<caption id="DF598EADFFE4FFE1B2ADFB16C332AEA3" ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.8120940" ID-Zenodo-Dep="8120940" httpUri="https://zenodo.org/record/8120940/files/figure.png" pageId="2" pageNumber="185" startId="2.[491,524,1246,1268]" targetBox="[489,1133,729,1229]" targetPageId="2">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE4FFE1B2ADFB16C332AEA3" blockId="2.[489,1135,1246,1476]" pageId="2" pageNumber="185">
|
||
Fig.2. Jeune reine de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B1F5FB16C3FDAF94" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[691,903,1246,1267]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B1F5FB16C3FDAF94" box="[691,903,1246,1267]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
se nourrissant de nectar. L’espèce se reconnaît à sa pilosité majoritairement jaune-orange (abdomen, thorax et face), interrompue par une large bande noire au milieu du thorax. La pilosité des pattes est entièrement noire, ce qui permet de facilement séparer l’espèce de
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B03DFA8FC38DAE3C" box="[891,1015,1350,1372]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">B. mesomelas</emphasis>
|
||
, un bourdon aussi présent dans la région. Les mâles ressemblent fortement à ceux de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B143FAB3C2E4AEE8" baseAuthorityName="Linnaeus" baseAuthorityYear="1758" box="[517,670,1402,1424]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Arthropoda" rank="species" species="subterraneus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B143FAB3C2E4AEE8" box="[517,670,1402,1424]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">B. subterraneus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
et sont de ce fait plus difficiles à identifier sur le terrain. Leur pilosité est cependant plutôt orange alors qu’elle est plutôt jaunâtre chez
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE4FFE1B1ECFA67C33BAEA4" baseAuthorityName="Linnaeus" baseAuthorityYear="1758" box="[682,833,1454,1476]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="2" pageNumber="185" phylum="Arthropoda" rank="species" species="subterraneus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE4FFE1B1ECFA67C33BAEA4" box="[682,833,1454,1476]" italics="true" pageId="2" pageNumber="185">B. subterraneus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
.
|
||
</paragraph>
|
||
</caption>
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE4FFE0B392F9E5C280AAA5" blockId="2.[151,1134,1513,1675]" lastBlockId="3.[144,1127,152,893]" lastPageId="3" lastPageNumber="186" pageId="2" pageNumber="185">
|
||
Au cours des 30 dernières années, l’intérêt porté aux bourdons et à leur protection n’a cessé de se renforcer, notamment en Europe. Un nombre important d’études traitant de leur déclin et des potentielles causes a été publié (voir notamment
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE4FFE1B0F9F9B9C410ADEC" author="Williams P. H." box="[959,1130,1649,1675]" pageId="2" pageNumber="185" pagination="236 - 245" refId="ref2676" refString="Williams P. H. 1982. The distribution and decline of British bumble bees (Bombus Latr.). Journal of apicultural Research 21 (4): 236 - 245." type="journal article" year="1982">Williams 1982</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B3D6FF50C100ABD5" author="Goulson D. & Lye G. C. & Darvill B." box="[144,378,152,179]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="191 - 208" refId="ref2207" refString="Goulson D., Lye G. C. & Darvill B. 2008. Decline and conservation of bumble bees. Annual Review of Entomology 53: 191 - 208." type="journal article" year="2008">Goulson et al. 2008</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B2C0FF50C2BBABD5" author="Williams P. H. & Osborne J. L." box="[390,705,152,178]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="367 - 387" refId="ref2710" refString="Williams P. H. & Osborne J. L. 2009. Bumblebee vulnerability and conservation world-wide. Apidologie 40 (3): 367 - 387." type="journal article" year="2009">Williams & Osborne 2009</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B188FF50C3B0ABD5" author="Arbetman M. P. & Gleiser G. & Morales C. L. & Williams P. & AiZen M. A." box="[718,970,152,179]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="20170204" refId="ref1997" refString="Arbetman M. P., Gleiser G., Morales C. L., Williams P. & AiZen M. A. 2017. Global decline of bumblebees is phylogenetically structured and inversely related to species range size and pathogen incidence. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 284 (1859): 20170204." type="journal article" year="2017">Arbetman et al. 2017</bibRefCitation>
|
||
). Des organisations et associations ont été créées pour sensibiliser la population au déclin des bourdons et proposer différents projets pour les favoriser (
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B076FF14C3C2AB91" author="Kwak M. M." box="[816,952,220,246]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="12 - 23" refId="ref2270" refString="Kwak M. M. 1996. Bumble bees at home and at school. In: Matheson A. (ed), Bumble bees for pleasure and profit, pp. 12 - 23. International Bee Research Association, Cardiff, UK." type="book chapter" year="1996">Kwak 1996</bibRefCitation>
|
||
,
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B082FF14C41CAB91" author="Osborne J. L. & Martin A. P. & Shortall C. R. & Todd A. D. & Goulson D. & Knight M. E. & Hale R. J. & Sanderson R. A." box="[964,1126,220,247]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="784 - 792" refId="ref2316" refString="Osborne J. L., Martin A. P., Shortall C. R., Todd A. D., Goulson D., Knight M. E., Hale R. J. & Sanderson R. A. 2008. Quantifying and comparing bumblebee nest densities in gardens and countryside habitats. Journal of Applied Ecology 45: 784 - 792." type="journal article" year="2008">Osborne et al.</bibRefCitation>
|
||
2008). Plusieurs programmes de conservation dédiés à des espèces de bourdons en particulier, comme c’est le cas par exemple pour
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE5FFE0B1FAFEE8C3B8AA5D" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[700,962,288,314]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="3" pageNumber="186" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE5FFE0B1FAFEE8C3B8AA5D" box="[700,962,288,314]" italics="true" pageId="3" pageNumber="186">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE5FFE0B0ACFEE8C41DAA5D" box="[1002,1127,288,314]" name="United Kingdom" pageId="3" pageNumber="186">Angleterre</collectingCountry>
|
||
(
|
||
<bibRefCitation id="EFB7A3D4FFE5FFE0B3D1FE8AC139AA3B" author="Hancock L." box="[151,323,322,348]" pageId="3" pageNumber="186" pagination="73 - 78" refId="ref2239" refString="Hancock L. 2009. Habitat management survey for conservation of the great yellow bumblebee Bombus distinguendus in the Outer Hebrides. The Glasgow Naturalist 25: 73 - 78." type="journal article" year="2009">Hancock 2009</bibRefCitation>
|
||
), ont même depuis été mis en place dans le but de maintenir des populations viables à un niveau national. La redécouverte de
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE5FFE0B070FEACC43AAA19" authorityName="Morawitz" authorityYear="1869" box="[822,1088,356,382]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="3" pageNumber="186" phylum="Arthropoda" rank="species" species="distinguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE5FFE0B070FEACC43AAA19" box="[822,1088,356,382]" italics="true" pageId="3" pageNumber="186">Bombus distinguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
en terre helvétique offre une belle opportunité de développer un projet de conservation des bourdons dans le périmètre du parc Jura-Vaudois.
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE5FFE0B38AFE02C25DA9E9" pageId="3" pageNumber="186" type="biology_ecology">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE5FFE0B38AFE02C25DA9E9" blockId="3.[144,1127,152,893]" pageId="3" pageNumber="186">
|
||
Si la biologie de ce bourdon est relativement bien connue dans le Nord de l’Europe, on n’a que très peu d’informations sur cette espèce dans le
|
||
<collectingRegion id="49E210C7FFE5FFE0B0E8FE25C398A960" box="[942,994,493,519]" country="Switzerland" name="Jura" pageId="3" pageNumber="186">Jura</collectingRegion>
|
||
. Les observations faites en 2019 ne fournissent que peu d’informations sur les habitats qui lui sont favorables. Il semble notamment probable que ni le trèfle ni les cirses ne soient les sources principales de pollen de l’espèce dans la région. Enfin, on connaît peu la biologie de nidification de ce bourdon.
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="C33C8DAEFFE5FFE0B38AFD5FC22BA81A" pageId="3" pageNumber="186" type="discussion">
|
||
<paragraph id="8B99DE25FFE5FFE0B38AFD5FC22BA81A" blockId="3.[144,1127,152,893]" pageId="3" pageNumber="186">
|
||
De manière concrète, trois actions seraient nécessaires pour maximiser les chances de voir
|
||
<taxonomicName id="4C26A5A6FFE5FFE0B20DFD71C277A9B5" box="[331,525,696,722]" class="Insecta" family="Apidae" genus="Bombus" kingdom="Animalia" order="Hymenoptera" pageId="3" pageNumber="186" phylum="Arthropoda" rank="species" species="dinstiguendus">
|
||
<emphasis id="B9520237FFE5FFE0B20DFD71C277A9B5" box="[331,525,696,722]" italics="true" pageId="3" pageNumber="186">B. dinstiguendus</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
se maintenir en
|
||
<collectingCountry id="F3319EB5FFE5FFE0B189FD70C366A9B5" box="[719,796,696,722]" name="Switzerland" pageId="3" pageNumber="186">Suisse</collectingCountry>
|
||
: 1) clarifier la distribution et l’abondance de cette espèce dans tout le périmètre du parc afin de localiser les populations restantes; 2) déterminer les plantes-hôtes utilisées par cette espèces dans la région pour la récolte du pollen; 3) utiliser ces données pour déterminer les habitats propices à l’espèce et les
|
||
<typeStatus id="549D6087FFE5FFE0B2F1FC89C18CA83C" box="[439,502,833,859]" pageId="3" pageNumber="186">types</typeStatus>
|
||
de gestion des milieux et des prairies appropriés afin de renforcer les populations existantes.
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
</treatment>
|
||
</document> |