164 lines
17 KiB
XML
164 lines
17 KiB
XML
<document ID-DOI="10.5252/g2013n1a3" ID-GBIF-Dataset="eff7f1e4-788f-4388-a3f5-ae81bd9f51f2" ID-ISSN="1638-9395" ID-Zenodo-Dep="4537929" checkinTime="1613149148929" checkinUser="felipe" docAuthor="Gaudant, Jean" docDate="2013" docId="817987A05771B0057A56B1280BFEFFB3" docLanguage="fr" docName="Geodiversitas.35.1.31-47.pdf" docOrigin="Geodiversitas 35 (1)" docSource="http://dx.doi.org/10.5252/g2013n1a3" docStyle="DocumentStyle:F8AA0CB5AB58FB1C1EB3E4696C1B2D36.1:Geodiversitas.2013-2014.journal_article" docStyleId="F8AA0CB5AB58FB1C1EB3E4696C1B2D36" docStyleName="Geodiversitas.2013-2014.journal_article" docStyleVersion="1" docTitle="Palaeotinca Obrhelova 1969" docType="treatment" docVersion="6" lastPageNumber="40" masterDocId="7D40FFD85777B00C7B7FB5070B27FFED" masterDocTitle="Présence de Cyprinidae (Teleostei) dans l’Oligocène supérieur d’Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône, France)" masterLastPageNumber="47" masterPageNumber="31" pageNumber="37" updateTime="1632020499740" updateUser="ExternalLinkService" zenodo-license-document="CC0-1.0" zenodo-license-figures="CC0-1.0">
|
||
<mods:mods xmlns:mods="http://www.loc.gov/mods/v3">
|
||
<mods:titleInfo>
|
||
<mods:title>Présence de Cyprinidae (Teleostei) dans l’Oligocène supérieur d’Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône, France)</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:name type="personal">
|
||
<mods:role>
|
||
<mods:roleTerm>Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart>Gaudant, Jean</mods:namePart>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:typeOfResource>text</mods:typeOfResource>
|
||
<mods:relatedItem type="host">
|
||
<mods:titleInfo>
|
||
<mods:title>Geodiversitas</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:part>
|
||
<mods:date>2013</mods:date>
|
||
<mods:detail type="pubDate">
|
||
<mods:number>2013-03-29</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:detail type="volume">
|
||
<mods:number>35</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:detail type="issue">
|
||
<mods:number>1</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:extent unit="page">
|
||
<mods:start>31</mods:start>
|
||
<mods:end>47</mods:end>
|
||
</mods:extent>
|
||
</mods:part>
|
||
</mods:relatedItem>
|
||
<mods:location>
|
||
<mods:url>http://dx.doi.org/10.5252/g2013n1a3</mods:url>
|
||
</mods:location>
|
||
<mods:classification>journal article</mods:classification>
|
||
<mods:identifier type="DOI">10.5252/g2013n1a3</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier type="GBIF-Dataset">eff7f1e4-788f-4388-a3f5-ae81bd9f51f2</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier type="ISSN">1638-9395</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier type="Zenodo-Dep">4537929</mods:identifier>
|
||
</mods:mods>
|
||
<treatment ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.4818210" ID-GBIF-Taxon="182400801" ID-Zenodo-Dep="4818210" LSID="urn:lsid:plazi:treatment:817987A05771B0057A56B1280BFEFFB3" httpUri="http://treatment.plazi.org/id/817987A05771B0057A56B1280BFEFFB3" lastPageId="9" lastPageNumber="40" pageId="6" pageNumber="37">
|
||
<subSubSection box="[297,463,1071,1098]" pageId="6" pageNumber="37" type="nomenclature">
|
||
<paragraph blockId="6.[297,463,1071,1098]" box="[297,463,1071,1098]" pageId="6" pageNumber="37">
|
||
<heading box="[297,463,1071,1098]" centered="true" fontSize="11" level="2" pageId="6" pageNumber="37" reason="2">
|
||
<taxonomicName authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[297,417,1071,1097]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="6" pageNumber="37" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[297,417,1071,1097]" italics="true" pageId="6" pageNumber="37">Palaeotinca</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
? sp.
|
||
</heading>
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection lastPageId="7" lastPageNumber="38" pageId="6" pageNumber="37" type="description">
|
||
<paragraph blockId="6.[339,421,1103,1129]" box="[339,421,1103,1129]" pageId="6" pageNumber="37">
|
||
(
|
||
<figureCitation box="[347,411,1103,1129]" captionStart="FIG" captionStartId="7.[113,124,986,1004]" captionTargetBox="[113,1211,145,1004]" captionTargetId="figure-306@7.[113,1209,145,991]" captionTargetPageId="7" captionText="FIG. 7. — Palaeotinca? sp.Os pharyngien isolé découvert dans l’horizon fossilifère VII du chemin du Pin (MNHN.F.AIX227). Échelle: 2 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537945" httpUri="https://zenodo.org/record/4537945/files/figure.png" pageId="6" pageNumber="37">Fig. 7</figureCitation>
|
||
)
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph blockId="6.[111,649,1167,1699]" box="[113,408,1167,1193]" pageId="6" pageNumber="37">DESCRIPTION ANATOMIQUE</paragraph>
|
||
<paragraph blockId="6.[111,649,1167,1699]" lastBlockId="6.[677,1212,1515,1700]" pageId="6" pageNumber="37">
|
||
Le seul reste de
|
||
<taxonomicName authority="decouvert" authorityName="DECOUVERT" box="[271,497,1198,1224]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="6" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="family">Cyprinidae découvert</taxonomicName>
|
||
dans le niveau fossilifère VII est un petit os pharyngien gauche sur lequel subsistent trois dents pharyngiennes
|
||
<emphasis italics="true" pageId="6" pageNumber="37">in situ</emphasis>
|
||
. L’existence d’une quatrième dent est attestée par la présence d’une alvéole. L’os est caractérisé par sa branche ascendante arquée relativement courte, terminée par un fort renflement et par sa branche horizontale allongée. Comme le montre la
|
||
<figureCitation box="[143,238,1451,1478]" captionStart="FIG" captionStartId="7.[113,124,986,1004]" captionTargetBox="[113,1211,145,1004]" captionTargetId="figure-306@7.[113,1209,145,991]" captionTargetPageId="7" captionText="FIG. 7. — Palaeotinca? sp.Os pharyngien isolé découvert dans l’horizon fossilifère VII du chemin du Pin (MNHN.F.AIX227). Échelle: 2 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537945" httpUri="https://zenodo.org/record/4537945/files/figure.png" pageId="6" pageNumber="37">Figure 7</figureCitation>
|
||
, trois des dents pharyngiennes sont alignées, l’emplacement de la dent médiane étant indiqué par son alvéole. La quatrième dent occupe une position latérale par rapport à la rangée principale. Les trois dents observables possèdent toutes une couronne relativement basse se terminant par un crochet recourbé. Sous le crochet de la dent postérieure (notée 1 dans le système de notation proposé par Rutte 1962) et de la dent externe (notée 1a) prend place une area masticatrice déprimée en gouttière qui détermine avec l’axe longitudinal de la couronne un angle d’environ 70° (cf. Rutte 1962: fig. 3). Seule la dent antérieure (notée 3), caractérisée par sa forme arquée, possède une area
|
||
</paragraph>
|
||
<caption ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537943" ID-Zenodo-Dep="4537943" httpUri="https://zenodo.org/record/4537943/files/figure.png" pageId="6" pageNumber="37" startId="6.[677,688,1410,1428]" targetBox="[678,1209,1168,1373]" targetPageId="6">
|
||
<paragraph blockId="6.[677,1210,1410,1451]" pageId="6" pageNumber="37">
|
||
FIG. 6. —
|
||
<taxonomicName authority="(Agassiz, 1839)" baseAuthorityName="Agassiz" baseAuthorityYear="1839" box="[755,1088,1410,1428]" class="Pisces (awaiting allocation)" family="Pisces (awaiting allocation)" genus="Tarsichthys" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Pisces (awaiting allocation)" pageId="6" pageNumber="37" phylum="Chordata" rank="species" species="macrurus">
|
||
<emphasis box="[755,847,1410,1428]" italics="true" pageId="6" pageNumber="37">Tarsichthys</emphasis>
|
||
cf.
|
||
<emphasis box="[877,955,1410,1428]" italics="true" pageId="6" pageNumber="37">macrurus</emphasis>
|
||
(Agassiz, 1839)
|
||
</taxonomicName>
|
||
. Premier rayon de nageoire pelvienne du spécimen des Figons. Échelle: 2 mm.
|
||
</paragraph>
|
||
</caption>
|
||
<paragraph blockId="7.[136,217,78,95]" box="[136,217,78,95]" pageId="7" pageNumber="38">Gaudant J.</paragraph>
|
||
<caption ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537945" ID-Zenodo-Dep="4537945" box="[113,1211,983,1004]" httpUri="https://zenodo.org/record/4537945/files/figure.png" pageId="7" pageNumber="38" startId="7.[113,124,986,1004]" targetBox="[113,1211,145,1004]" targetPageId="7">
|
||
<paragraph blockId="7.[113,1211,983,1004]" box="[113,1211,983,1004]" pageId="7" pageNumber="38">
|
||
FIG. 7. —
|
||
<taxonomicName authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[188,282,986,1004]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[188,282,986,1004]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Palaeotinca</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
? sp.Os pharyngien isolé découvert dans l’horizon fossilifère VII du chemin du Pin (MNHN.F.AIX227). Échelle: 2 mm.
|
||
</paragraph>
|
||
</caption>
|
||
<paragraph blockId="7.[112,646,1071,1161]" pageId="7" pageNumber="38">masticatrice réduite, faiblement déprimée, formant un angle plus réduit avec l’axe longitudinal de la couronne.</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection lastPageId="9" lastPageNumber="40" pageId="7" pageNumber="38" type="discussion">
|
||
<paragraph blockId="7.[111,649,1198,1700]" box="[113,243,1198,1224]" pageId="7" pageNumber="38">DISCUSSION</paragraph>
|
||
<paragraph blockId="7.[111,649,1198,1700]" lastBlockId="7.[674,1211,1071,1700]" pageId="7" pageNumber="38">
|
||
Malgré certaines différences, l’os pharyngien décrit précédemment présente certaines similitudes avec les os homologues de l’espèce
|
||
<taxonomicName authority="Obrhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="species" species="egeriana">
|
||
<emphasis box="[386,588,1293,1319]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Palaeotinca egeriana</emphasis>
|
||
<bibRefCitation author="OBRHELOVA N." pageId="7" pageNumber="38" pagination="39 - 52" refId="ref7118" refString="OBRHELOVA N. 1969. - Die Karpfenfische im tschechoslowakischen Susswassertertiar. Casopis pro Mineralogii a Geologii 14 (1): 39 - 52." type="journal article" year="1969">Obrhelová, 1969</bibRefCitation>
|
||
</taxonomicName>
|
||
, du Miocène inférieur (Ottnangien) de
|
||
<collectingCountry box="[111,202,1356,1382]" name="Czech Republic" pageId="7" pageNumber="38">Bohême</collectingCountry>
|
||
. On notera en particulier que, comme ces derniers, il possède une branche inférieure allongée, pratiquement rectiligne, et une branche supérieure fortement arquée, se terminant par un renflement marqué. En outre, la morphologie de la dent pharyngienne postérieure et de la dent latérale ne diffère pas significativement de celle de certaines dents isolées de
|
||
<taxonomicName authority="Obrhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[111,501,1578,1604]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="species" species="egeriana">
|
||
<emphasis box="[111,314,1578,1604]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Palaeotinca egeriana</emphasis>
|
||
<bibRefCitation author="OBRHELOVA N." box="[320,501,1578,1604]" pageId="7" pageNumber="38" pagination="39 - 52" refId="ref7118" refString="OBRHELOVA N. 1969. - Die Karpfenfische im tschechoslowakischen Susswassertertiar. Casopis pro Mineralogii a Geologii 14 (1): 39 - 52." type="journal article" year="1969">Obrhelová, 1969</bibRefCitation>
|
||
</taxonomicName>
|
||
. En revanche, les dents portées par cet os pharyngien diffèrent sensiblement de celles de l’espèce
|
||
<taxonomicName authority="(Agassiz, 1839)" baseAuthorityName="Agassiz" baseAuthorityYear="1839" class="Pisces (awaiting allocation)" family="Pisces (awaiting allocation)" genus="Tarsichthys" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Pisces (awaiting allocation)" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="species" species="macrurus">
|
||
<emphasis box="[436,646,1641,1667]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Tarsichthys macrurus</emphasis>
|
||
(Agassiz, 1839)
|
||
</taxonomicName>
|
||
, de l’Oligocène terminal de Rott, près de Bonn (
|
||
<collectingCountry box="[782,900,1071,1098]" name="Germany" pageId="7" pageNumber="38">Allemagne</collectingCountry>
|
||
), notamment par la position sensiblement plus oblique de leur area masticatrice qui forme avec l’axe longitudinal de la couronne un angle d’environ 70°, alors que cet angle n’excède pas
|
||
<geoCoordinate box="[677,750,1198,1225]" degrees="45" direction="south" orientation="latitude" pageId="7" pageNumber="38" precision="55555" value="-45.0">45° sur</geoCoordinate>
|
||
le matériel de Rott (
|
||
<bibRefCitation author="GAUDANT J." box="[963,1122,1198,1224]" pageId="7" pageNumber="38" pagination="121 - 177" refId="ref6960" refString="GAUDANT J. 2002. - Nouvelles recherches sur l'ichthyofaune des lignites feuilletes oligocenes de Rott, Stosschen am Minderberg et Orsberg (Siebengebirge, Allemagne). Palaeontographica (A) 265: 121 - 177." type="journal article" year="2002">Gaudant 2002</bibRefCitation>
|
||
).
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph blockId="7.[674,1211,1071,1700]" pageId="7" pageNumber="38">
|
||
Bien que la morphologie des dents pharyngiennes portées par cet os permette de suggérer un rapprochement avec le genre
|
||
<taxonomicName authority="Obrhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[864,1156,1293,1319]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[864,976,1293,1319]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Palaeotinca</emphasis>
|
||
<bibRefCitation author="OBRHELOVA N." box="[980,1156,1293,1319]" pageId="7" pageNumber="38" pagination="39 - 52" refId="ref7118" refString="OBRHELOVA N. 1969. - Die Karpfenfische im tschechoslowakischen Susswassertertiar. Casopis pro Mineralogii a Geologii 14 (1): 39 - 52." type="journal article" year="1969">Obrhelová, 1969</bibRefCitation>
|
||
</taxonomicName>
|
||
, il est toutefois nécessaire d’accompagner ce rapprochement d’une certaine réserve car
|
||
<bibRefCitation author="OBRHELOVA N." box="[935,1125,1356,1382]" pageId="7" pageNumber="38" pagination="99 - 209" refId="ref7144" refString="OBRHELOVA N. 1970. - Die Osteologie der Vorlaufer vonTinca tinca (Pisces) aus dem Susswasser der CSSR. Abhandlungen des staatlichen Museums fur Mineralogie und Geologie zu Dresden 16: 99 - 209." type="journal article" year="1970">Obrhelová (1970)</bibRefCitation>
|
||
indique dans la diagnose de l’espèce
|
||
<taxonomicName authority="Obhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="species" species="egeriana">
|
||
<emphasis box="[981,1091,1389,1414]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">P. egeriana</emphasis>
|
||
Obhelová, 1969
|
||
</taxonomicName>
|
||
que la rangée pharyngienne principale comporte « quatre grandes dents larges de
|
||
<typeStatus box="[1012,1057,1452,1478]" pageId="7" pageNumber="38">type</typeStatus>
|
||
<taxonomicName authorityName="Cuvier" authorityYear="1817" box="[1065,1124,1452,1477]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Tinca" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[1065,1124,1452,1477]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Tinca</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
» et que la rangée latérale ne comporte qu’une petite dent pointue isolée. Or l’os pharyngien décrit ci-dessus portait une rangée principale constituée de trois dents et une dent latérale dont la morphologie est semblable à celle de la dent postérieure de la rangée principale. C’est pourquoi il nous a paru justifié de le désigner comme
|
||
<taxonomicName authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[880,996,1673,1699]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="7" pageNumber="38" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[880,996,1673,1699]" italics="true" pageId="7" pageNumber="38">Palaeotinca</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
? sp.
|
||
</paragraph>
|
||
<caption ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537947" ID-Zenodo-Dep="4537947" httpUri="https://zenodo.org/record/4537947/files/figure.png" pageId="8" pageNumber="39" startId="8.[113,124,1657,1675]" targetBox="[122,1205,215,1592]" targetPageId="8">
|
||
<paragraph blockId="8.[113,1209,1657,1698]" pageId="8" pageNumber="39">
|
||
FIG. 8. —
|
||
<taxonomicName authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[189,285,1657,1675]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="8" pageNumber="39" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis box="[189,285,1657,1675]" italics="true" pageId="8" pageNumber="39">Palaeotinca</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
? sp.Restes du spécimen MNHN.F.AIX228 découvert dans l’horizon XIV du chemin du Pin:
|
||
<emphasis bold="true" box="[1031,1044,1657,1675]" pageId="8" pageNumber="39">A</emphasis>
|
||
, région operculaire;
|
||
<emphasis bold="true" box="[113,126,1680,1698]" pageId="8" pageNumber="39">B</emphasis>
|
||
, préopercule gauche;
|
||
<emphasis bold="true" box="[319,333,1679,1697]" pageId="8" pageNumber="39">C</emphasis>
|
||
, opercule gauche. Échelles: A, 5 mm; B, C, 2 mm.
|
||
</paragraph>
|
||
</caption>
|
||
<paragraph blockId="9.[136,217,78,95]" box="[136,217,78,95]" pageId="9" pageNumber="40">Gaudant J.</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
</treatment>
|
||
</document> |