136 lines
18 KiB
XML
136 lines
18 KiB
XML
<document id="BC9D6FA87A1F4EEC255D1792C807B018" ID-CLB-Dataset="6408" ID-DOI="10.5252/g2013n1a3" ID-GBIF-Dataset="eff7f1e4-788f-4388-a3f5-ae81bd9f51f2" ID-ISSN="1638-9395" ID-Zenodo-Dep="4537929" IM.metadata_approvedBy="felipe" IM.taxonomicNames_approvedBy="felipe" IM.treatments_approvedBy="felipe" checkinTime="1613149148929" checkinUser="felipe" docAuthor="Gaudant, Jean" docDate="2013" docId="817987A05775B00F7A50B0CC0F3EFE9C" docLanguage="fr" docName="Geodiversitas.35.1.31-47.pdf" docOrigin="Geodiversitas 35 (1)" docSource="http://dx.doi.org/10.5252/g2013n1a3" docStyle="DocumentStyle:F8AA0CB5AB58FB1C1EB3E4696C1B2D36.3:Geodiversitas.2013-2014.journal_article" docStyleId="F8AA0CB5AB58FB1C1EB3E4696C1B2D36" docStyleName="Geodiversitas.2013-2014.journal_article" docStyleVersion="3" docTitle="Tarsichthys Troschel 1854" docType="treatment" docVersion="10" lastPageNumber="34" masterDocId="7D40FFD85777B00C7B7FB5070B27FFED" masterDocTitle="Présence de Cyprinidae (Teleostei) dans l’Oligocène supérieur d’Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône, France)" masterLastPageNumber="47" masterPageNumber="31" pageNumber="33" updateTime="1732696730059" updateUser="ExternalLinkService" zenodo-license-document="CC0-1.0" zenodo-license-figures="CC0-1.0">
|
||
<mods:mods id="0FF11C83FB34A1AA9727BD6C550DDE42" xmlns:mods="http://www.loc.gov/mods/v3">
|
||
<mods:titleInfo id="7386F9CCDCBFB6AA84B9E4EF1573A888">
|
||
<mods:title id="76C66936DE1AB8F0BFDF598C7A8C3B3B">Présence de Cyprinidae (Teleostei) dans l’Oligocène supérieur d’Aix-en-Provence (Bouches-du-Rhône, France)</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:name id="AF1BB257935132B175A8CF4762156AA3" type="personal">
|
||
<mods:role id="4EC7803852FF44D787EE5FABD0CD7F53">
|
||
<mods:roleTerm id="C574A0AC514A49F39A07F3A2C383BECF">Author</mods:roleTerm>
|
||
</mods:role>
|
||
<mods:namePart id="436BD065573A8F9B06B3CBC4F7FFB331">Gaudant, Jean</mods:namePart>
|
||
</mods:name>
|
||
<mods:typeOfResource id="64A9F62A6BFC5AB0E5922425996611C6">text</mods:typeOfResource>
|
||
<mods:relatedItem id="FD426E9B33C0DC0BFEBFE3B6CDFB65E5" type="host">
|
||
<mods:titleInfo id="FCC1F169BE48147C0B5962A53E61527A">
|
||
<mods:title id="A28327F2FD51E825EA109673D0BB51F4">Geodiversitas</mods:title>
|
||
</mods:titleInfo>
|
||
<mods:part id="C92944A52177CAA07F055DA1FC565999">
|
||
<mods:date id="E3AAC9A0AA3B7E77CE9438184CB4AA80">2013</mods:date>
|
||
<mods:detail id="62AD34640C385BCF82D674C3E51A6797" type="pubDate">
|
||
<mods:number id="9D11739C6ECE736373ECC00018153D84">2013-03-29</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:detail id="02F6E34B28BBAC27FB6B09C7707E8651" type="volume">
|
||
<mods:number id="568D0AE7516AAB29D373EDCADBEED81C">35</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:detail id="E28C8026F2FAEE90024B22DA00C8DB4A" type="issue">
|
||
<mods:number id="2A152095273A05D0DB8DFA532C2F99EF">1</mods:number>
|
||
</mods:detail>
|
||
<mods:extent id="5A5B4B2BB0203A6C7038A36EAE8F3772" unit="page">
|
||
<mods:start id="DA68E2846A864DE0DF39B9A1EF9D249B">31</mods:start>
|
||
<mods:end id="B1BDA76850132A96D83DA081FCF17189">47</mods:end>
|
||
</mods:extent>
|
||
</mods:part>
|
||
</mods:relatedItem>
|
||
<mods:location id="22B9EAC89BB986EB4ADF52C5D897D449">
|
||
<mods:url id="C205AD6A0A2582BAAC859559573B5810">http://dx.doi.org/10.5252/g2013n1a3</mods:url>
|
||
</mods:location>
|
||
<mods:classification id="885F02CC1E0038EE7772F2B1EFD36E43">journal article</mods:classification>
|
||
<mods:identifier id="D894F41AC5EA180385F87DB478EA47D3" type="CLB-Dataset">6408</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="37852F26C08E958BB4C31F0271ECF2A8" type="DOI">10.5252/g2013n1a3</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="806F84C9A12D7A15C79A1A692114B405" type="GBIF-Dataset">eff7f1e4-788f-4388-a3f5-ae81bd9f51f2</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="B3EA991E6589940AE42A8DBD80E37E36" type="ISSN">1638-9395</mods:identifier>
|
||
<mods:identifier id="1C542F73240E196216A8E580B2392CEE" type="Zenodo-Dep">4537929</mods:identifier>
|
||
</mods:mods>
|
||
<treatment id="817987A05775B00F7A50B0CC0F3EFE9C" ID-DOI="http://doi.org/10.5281/zenodo.4818168" ID-GBIF-Taxon="182400793" ID-Zenodo-Dep="4818168" LSID="urn:lsid:plazi:treatment:817987A05775B00F7A50B0CC0F3EFE9C" httpUri="http://treatment.plazi.org/id/817987A05775B00F7A50B0CC0F3EFE9C" lastPageId="3" lastPageNumber="34" pageId="2" pageNumber="33" scope_family="Cyprinidae">
|
||
<subSubSection id="41CA653D5775B00E7A50B0CC0AEEFA0B" box="[303,457,1483,1510]" pageId="2" pageNumber="33" type="nomenclature">
|
||
<paragraph id="096F36B65775B00E7A50B0CC0AEEFA0B" blockId="2.[303,457,1483,1510]" box="[303,457,1483,1510]" pageId="2" pageNumber="33">
|
||
<heading id="522781DA5775B00E7A50B0CC0AEEFA0B" box="[303,457,1483,1510]" centered="true" fontSize="11" level="2" pageId="2" pageNumber="33" reason="2">
|
||
<taxonomicName id="CED04D355775B00E7A50B0CC0A84FA08" authorityName="Troschel" authorityYear="1854" box="[303,419,1483,1509]" family="Cyprinidae" genus="Tarsichthys" higherTaxonomySource="CoL" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="2" pageNumber="33" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45775B00E7A50B0CC0A84FA08" box="[303,419,1483,1509]" italics="true" pageId="2" pageNumber="33">Tarsichthys</emphasis>
|
||
</taxonomicName>
|
||
sp.
|
||
</heading>
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
<subSubSection id="41CA653D5775B00F7A2CB0EC0F3EFE9C" lastPageId="3" lastPageNumber="34" pageId="2" pageNumber="33" type="description">
|
||
<paragraph id="096F36B65775B00E7A2CB0EC0A83F9E8" blockId="2.[339,420,1515,1541]" box="[339,420,1515,1541]" pageId="2" pageNumber="33">
|
||
(
|
||
<figureCitation id="91EB2A335775B00E7A24B0EC0ABBF9E8" box="[347,412,1515,1541]" captionStart="FIG" captionStartId="2.[113,124,1161,1179]" captionTargetBox="[177,1145,215,1124]" captionTargetId="figure-173@2.[176,1145,214,1124]" captionTargetPageId="2" captionText="FIG. 2. — Tarsichthys sp. Débris d’un individu découvert près de l’échangeur de la Chevalière (MNHN.F.AIX226): A, moitié postérieure du corps dépourvue de restes de la colonne vertébrale; B, dent pharyngienne isolée; C, écaille isolée. Échelles: A, 1 cm; B, C, 5 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537933" httpUri="https://zenodo.org/record/4537933/files/figure.png" pageId="2" pageNumber="33">Fig. 2</figureCitation>
|
||
)
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65775B00E7B0EB32D0F2CFAAA" blockId="2.[113,649,1578,1700]" lastBlockId="2.[675,1211,1261,1351]" pageId="2" pageNumber="33">
|
||
L’unique spécimen de
|
||
<taxonomicName id="CED04D355775B00E7A18B32D0974F9A9" authority="decouvert" authorityName="DECOUVERT" box="[359,595,1578,1604]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="2" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="family">Cyprinidae découvert</taxonomicName>
|
||
près de l’échangeur de la Chevalière est conservé en double empreinte dans une marne blanche. Il est à la fois très incomplet et médiocrement conservé. Il s’agit d’un fragment de peau couvert d’écailles. On a recueilli en outre à proximité quelques écailles isolées et une dent pharyngienne.
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65775B00E79DAB06A08ECFA68" blockId="2.[675,1212,1389,1700]" box="[677,971,1389,1415]" pageId="2" pageNumber="33">DESCRIPTION ANATOMIQUE</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65775B00F79DAB08B0958FDE2" blockId="2.[675,1212,1389,1700]" lastBlockId="3.[111,648,216,1415]" lastPageId="3" lastPageNumber="34" pageId="2" pageNumber="33">
|
||
Le fragment de tronc (
|
||
<figureCitation id="91EB2A335775B00E78EAB08B08C1FA4B" box="[917,998,1420,1446]" captionStart="FIG" captionStartId="2.[113,124,1161,1179]" captionTargetBox="[177,1145,215,1124]" captionTargetId="figure-173@2.[176,1145,214,1124]" captionTargetPageId="2" captionText="FIG. 2. — Tarsichthys sp. Débris d’un individu découvert près de l’échangeur de la Chevalière (MNHN.F.AIX226): A, moitié postérieure du corps dépourvue de restes de la colonne vertébrale; B, dent pharyngienne isolée; C, écaille isolée. Échelles: A, 1 cm; B, C, 5 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537933" httpUri="https://zenodo.org/record/4537933/files/figure.png" pageId="2" pageNumber="33">Fig. 2A</figureCitation>
|
||
) correspond à la région postérieure du corps d’un grand poisson dont la longueur de la partie conservée égale environ
|
||
<quantity id="CE289B535775B00E79D9B0EC0825F9E8" box="[678,770,1515,1541]" metricMagnitude="-1" metricUnit="m" metricValue="1.6" pageId="2" pageNumber="33" unit="mm" value="160.0">160 mm</quantity>
|
||
. Le fait que la distance entre l’insertion des pelviennes, qui occupent une position abdominale, et la base des rayons de la nageoire caudale égale
|
||
<quantity id="CE289B535775B00E79D9B34D09D8F989" box="[678,767,1610,1636]" metricMagnitude="-1" metricUnit="m" metricValue="1.34" pageId="2" pageNumber="33" unit="mm" value="134.0">134 mm</quantity>
|
||
permet d’estimer que la longueur standard de ce poisson devait être voisine de
|
||
<quantity id="CE289B535775B00E7F56B36E0FAAF969" box="[1065,1165,1641,1668]" metricMagnitude="-1" metricUnit="m" metricValue="2.6" pageId="2" pageNumber="33" unit="mm" value="260.0">260 mm</quantity>
|
||
. De l’anale ne subsistent que la région distale des rayons. On y distingue un long rayon non bifurqué, formé d’articles relativement courts par rapport à leur largeur, et cinq rayons à la fois articulés et bifurqués dont la longueur diminue rapidement vers l’arrière. La nageoire caudale est très incomplète, la base de ses rayons n’étant pas conservée. On peut toutefois remarquer que son contour postérieur est assez faiblement échancré et qu’elle comportait 17 rayons principaux à la fois articulés et bifurqués, chacun d’eux étant divisé en huit à son extrémité distale.
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65774B00F7BF7B71209A0FCA1" blockId="3.[111,648,216,1415]" pageId="3" pageNumber="34">
|
||
Aucun reste de vertèbre n’est observable sur le corps dont le mauvais état de conservation résulte probablement du degré de putréfaction avancé auquel avait été soumis le cadavre avant son enfouissement.On remarquera cependant qu’à l’exception de celles portées par le pédoncule caudal, les écailles, cycloïdes, de grande taille, sont fossilisées en place. L’examen des écailles isolées montre (
|
||
<figureCitation id="91EB2A335774B00F7A6FB7F50A79FCE1" box="[272,350,754,780]" captionStart="FIG" captionStartId="2.[113,124,1161,1179]" captionTargetBox="[177,1145,215,1124]" captionTargetId="figure-173@2.[176,1145,214,1124]" captionTargetPageId="2" captionText="FIG. 2. — Tarsichthys sp. Débris d’un individu découvert près de l’échangeur de la Chevalière (MNHN.F.AIX226): A, moitié postérieure du corps dépourvue de restes de la colonne vertébrale; B, dent pharyngienne isolée; C, écaille isolée. Échelles: A, 1 cm; B, C, 5 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537933" httpUri="https://zenodo.org/record/4537933/files/figure.png" pageId="3" pageNumber="34">Fig.2C</figureCitation>
|
||
) qu’elles sont de forme ovale. Leur surface est ornée de circuli qui recoupent sur le champ postérieur des radii au nombre d’une vingtaine.
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65774B00F7BF9B65509A4FBE7" blockId="3.[111,648,216,1415]" pageId="3" pageNumber="34">
|
||
Un opercule isolé dont la région postérieure fait malheureusement défaut permet de constater que le contour dorsal de l’os,faiblement concave,est pratiquement perpendiculaire au bord antérieur.Cette disposition rappelle celle observée sur les opercules des genres
|
||
<taxonomicName id="CED04D355774B00F7B10B6F60A11FBE7" authority="Cuvier, 1817" authorityName="Cuvier" authorityYear="1817" box="[111,310,1008,1034]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Tinca" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="3" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F7B10B6F60B8EFBE7" box="[111,169,1009,1034]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Tinca</emphasis>
|
||
Cuvier, 1817
|
||
</taxonomicName>
|
||
et
|
||
<taxonomicName id="CED04D355774B00F7A2AB6F70958FBE7" authority="Obrhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" box="[341,639,1008,1034]" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="3" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="genus">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F7A2AB6F70AE1FBE7" box="[341,454,1008,1034]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Palaeotinca</emphasis>
|
||
<bibRefCitation id="6D414B475774B00F7AB3B6F70958FBE7" author="OBRHELOVA N." box="[460,639,1008,1034]" pageId="3" pageNumber="34" pagination="39 - 52" refId="ref7118" refString="OBRHELOVA N. 1969. - Die Karpfenfische im tschechoslowakischen Susswassertertiar. Casopis pro Mineralogii a Geologii 14 (1): 39 - 52." type="journal article" year="1969">Obrhelová, 1969</bibRefCitation>
|
||
</taxonomicName>
|
||
.
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65774B00F7BF7B11709A3FA6B" blockId="3.[111,648,216,1415]" pageId="3" pageNumber="34">
|
||
Une dent pharyngienne isolée a également été recueillie dans le même niveau (
|
||
<figureCitation id="91EB2A335774B00F7ADFB1280AC9FBA4" box="[416,494,1071,1097]" captionStart="FIG" captionStartId="2.[113,124,1161,1179]" captionTargetBox="[177,1145,215,1124]" captionTargetId="figure-173@2.[176,1145,214,1124]" captionTargetPageId="2" captionText="FIG. 2. — Tarsichthys sp. Débris d’un individu découvert près de l’échangeur de la Chevalière (MNHN.F.AIX226): A, moitié postérieure du corps dépourvue de restes de la colonne vertébrale; B, dent pharyngienne isolée; C, écaille isolée. Échelles: A, 1 cm; B, C, 5 mm." figureDoi="http://doi.org/10.5281/zenodo.4537933" httpUri="https://zenodo.org/record/4537933/files/figure.png" pageId="3" pageNumber="34">Fig. 2B</figureCitation>
|
||
). Il s’agit d’une dent assez grande provenant très vraisemblablement de l’individu décrit précédemment. La longueur de cette dent égale environ
|
||
<quantity id="CE289B535774B00F7A1BB1890A9CFB44" box="[356,443,1166,1193]" metricMagnitude="-3" metricUnit="m" metricValue="4.5" pageId="3" pageNumber="34" unit="mm" value="4.5">4,5 mm</quantity>
|
||
. Cette dent, du
|
||
<typeStatus id="D66B88145774B00F7925B18809A0FB44" box="[602,647,1167,1193]" pageId="3" pageNumber="34">type</typeStatus>
|
||
« en crochet» («Hakenzahn»de Rutte 1962) possède une couronne dont la largeur maximale, mesurée près de l’extrémité proximale de l’area masticatrice, est un peu inférieure à la moitié de la longueur de la couronne. L’area masticatrice, en forme de sillon étroit et allongé, détermine avec l’axe longitudinal de la dent un angle d’environ 25° (cf.Rutte 1962: fig. 3).
|
||
</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65774B00F7B10B0AB0BD4FA29" blockId="3.[111,646,1452,1700]" box="[111,243,1452,1478]" pageId="3" pageNumber="34">D ISCUSSION</paragraph>
|
||
<paragraph id="096F36B65774B00F7B0EB0CB0F3EFE9C" blockId="3.[111,646,1452,1700]" lastBlockId="3.[674,1210,216,369]" pageId="3" pageNumber="34">
|
||
La morphologie de cette dent évoque à la fois celle de certaines dents pharyngiennes de
|
||
<taxonomicName id="CED04D355774B00F7AC2B0EC0A2DF9C8" authority="(Agassiz, 1839)" baseAuthorityName="Agassiz" baseAuthorityYear="1839" genus="Tarsichthys" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" pageId="3" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="species" species="macrurus">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F7AC2B0EC09A1F9E9" box="[445,646,1515,1541]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Tarsichthys macrurus</emphasis>
|
||
(Agassiz,1839)
|
||
</taxonomicName>
|
||
provenant de l’Oligocène supérieur de Rott (
|
||
<collectingCountry id="71C776265774B00F7BD6B32D0A3DF9A8" box="[169,282,1578,1605]" name="Germany" pageId="3" pageNumber="34">Allemagne</collectingCountry>
|
||
) (
|
||
<bibRefCitation id="6D414B475774B00F7A52B32D0AEFF9A9" author="GAUDANT J." box="[301,456,1578,1604]" pageId="3" pageNumber="34" pagination="121 - 177" refId="ref6960" refString="GAUDANT J. 2002. - Nouvelles recherches sur l'ichthyofaune des lignites feuilletes oligocenes de Rott, Stosschen am Minderberg et Orsberg (Siebengebirge, Allemagne). Palaeontographica (A) 265: 121 - 177." type="journal article" year="2002">Gaudant 2002</bibRefCitation>
|
||
: fig. 28) et celle de certaines dents de l’espèce
|
||
<taxonomicName id="CED04D355774B00F7AFEB34D0BD0F96E" authority="Obrhelova, 1969" authorityName="Obrhelova" authorityYear="1969" class="Actinopterygii" family="Cyprinidae" genus="Palaeotinca" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" order="Cypriniformes" pageId="3" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="species" species="egeriana">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F7AFEB34D096CF989" box="[385,587,1610,1636]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Palaeotinca egeriana</emphasis>
|
||
<bibRefCitation id="6D414B475774B00F792EB34D0BD0F96E" author="OBRHELOVA N." pageId="3" pageNumber="34" pagination="39 - 52" refId="ref7118" refString="OBRHELOVA N. 1969. - Die Karpfenfische im tschechoslowakischen Susswassertertiar. Casopis pro Mineralogii a Geologii 14 (1): 39 - 52." type="journal article" year="1969">Obrhelová, 1969</bibRefCitation>
|
||
</taxonomicName>
|
||
figurées par
|
||
<bibRefCitation id="6D414B475774B00F7A07B36E0909F969" author="OBRHELOVA N." box="[376,558,1641,1668]" pageId="3" pageNumber="34" pagination="99 - 209" refId="ref7144" refString="OBRHELOVA N. 1970. - Die Osteologie der Vorlaufer vonTinca tinca (Pisces) aus dem Susswasser der CSSR. Abhandlungen des staatlichen Museums fur Mineralogie und Geologie zu Dresden 16: 99 - 209." type="journal article" year="1970">Obrhelová (1970</bibRefCitation>
|
||
: fig. 32; pl.10, fig.8). Pour leur part, les écailles ressemblent à celles de l’espèce
|
||
<taxonomicName id="CED04D355774B00F7832B5DF0F9DFF1F" authority="(Agassiz, 1839)" baseAuthorityName="Agassiz" baseAuthorityYear="1839" box="[845,1210,216,242]" genus="Tarsichthys" higherTaxonomySource="GBIF" kingdom="Animalia" pageId="3" pageNumber="34" phylum="Chordata" rank="species" species="macrurus">
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F7832B5DF0F3EFF1F" box="[845,1049,216,242]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Tarsichthys macrurus</emphasis>
|
||
(Agassiz, 1839)
|
||
</taxonomicName>
|
||
figurées par
|
||
<bibRefCitation id="6D414B475774B00F7863B5F00898FEFF" author="GAUDANT J." box="[796,959,247,274]" pageId="3" pageNumber="34" pagination="121 - 177" refId="ref6960" refString="GAUDANT J. 2002. - Nouvelles recherches sur l'ichthyofaune des lignites feuilletes oligocenes de Rott, Stosschen am Minderberg et Orsberg (Siebengebirge, Allemagne). Palaeontographica (A) 265: 121 - 177." type="journal article" year="2002">Gaudant (2002</bibRefCitation>
|
||
: pl. 8, fig.3). En conclusion, en dépit du caractère fragmentaire de ce fossile, il est possible de le considérer comme un représentant du genre
|
||
<emphasis id="3BA4EAA45774B00F787CB451084FFE9D" box="[771,872,342,368]" italics="true" pageId="3" pageNumber="34">Tarsichthy</emphasis>
|
||
s Troschel, 1854.
|
||
</paragraph>
|
||
</subSubSection>
|
||
</treatment>
|
||
</document> |