The Lower Pliocene marine gastropods of Santa Maria Island, Azores: Taxonomy and palaeobiogeographic implications
Author
Sacchetti, Claudia
0000-0002-3225-3139
claudiasacc@icloud.com
Author
Landau, Bernard
0000-0002-7768-8494
bernardmlandau@gmail.com
Author
Ávila, Sérgio P.
0000-0002-3225-3139
claudiasacc@icloud.com
text
Zootaxa
2023
2023-05-24
5295
1
1
150
http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.5295.1.1
journal article
53396
10.11646/zootaxa.5295.1.1
82286fdc-a858-447c-9980-da2e8985d19c
1175-5326
7965273
F3A52660-70B8-439F-A7A0-F45ADC975EA5
Clathrella clathrata
(
Philippi, 1844
)
Plate 6 L
1
-L
3
Nerita costata
Brocchi 1814: 300
, pl. 1, fig. 11 (junior homonym of
Nerita costata
Gmelin, 1791
).
Turbo minutus
Michaud 1828: 122
, pl. unnumbered, figs. 7-9 (junior homonym of
Turbo minutus
Brown, 1818
).
*
Fossarus clathratus
Philippi 1844: 148
, pl. 25, fig. 5.
Delphinula Costata
Millet 1854: 157
(
nomen nudum
).
Fossarus costatus
Brocc.
—Hörnes 1856: 468, pl. 46, fig. 25.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatum
Brocchi
—
Zbyszewski 1957: 152
, pl. 12, fig. 128.
Delphinula costata
—
Millet 1865: 584
.
Fossarus costatus
var.
crassicostata
Fontannes 1878: 521
, pl. 6, fig. 1.
Fossarus costatus
Brocchi
—Fontannes 1880: 180, pl. 10, fig. 12.
Phasianema costatum
(Br.)
—
Sacco 1895b: 17
, pl. 1, fig. 32.
Phasianema costatum
var.
infracosticillata
Sacco 1895b: 17
, pl. 1, fig. 33.
Phasianema costatum
var.
pluricostata
Sacco 1895b: 17
, pl. 1, fig. 34.
Phasianema costatum
var.
parvulicincta
Sacco 1895b: 18
, pl. 1, fig. 35.
Phasianema costatum
var.
paucicostata
Sacco 1895b: 18
, pl. 1, fig. 36.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatus
Brocchi
—Dollfus
et al
. 1904: 9, pl. 33, fig. 1.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatus
(Br.)
—
Cerulli-Irelli 1914: 361
, pl. 15, figs. 11-16.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatus
Brocchi
—Cossmann 1916: 89, pl. 3, figs. 46, 47, pl. 4, figs. 49-50.
Fossarus costatus
Brocc.
—Friedberg 1923: 410, pl. 25, fig. 3.
Phasianema costatum
Brocchi, 1814
—
Glibert 1949: 198
, pl. 12, fig. 12.
Phasianema costata burdigalensis
[
sic
] (d’Orb.)
—
Csepreghy-Meznerics 1954: 26
, pl. 2, fig. [
non
Carinorbis burdigalus
(
d’Orbigny, 1852
)
].
Phasianema
(
Phasianema
)
costatum
(Brocchi) 1814
—Rossi Ronchetti 1955: 150, fig. 76.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatum
(Brocchi)
—Švagrovsky 1960: 74, pl. 7, fig. 6.
Phasianema costatum burdigalum
Orbigny
—
Strausz 1962: 110
, pl. 46, fig. 29 [
non
Carinorbis burdigalus
(
d’Orbigny, 1852
)
].
Phasianema costata
Brocchi, 1814
—
Brébion 1964: 281
.
Phasianema costatum burdigalum
Orbigny, 1852
—
Strausz 1966: 204
, pl. 46, fig. 29 [
non
Carinorbis burdigalus
(
d’Orbigny, 1852
)
].
Fossarus costatus
(
Brocchi, 1814
)
—
Zelinskaya
et al
. 1968: 173
, pl. 41, figs. 13, 14.
Fossarus
(
Fossarus
)
costatus
(Brocchi)
—
Caprotti 1970: 151
, pl. 3, fig. 2.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatus
(Brocchi)
—
Fekih 1975: 72
, pl. 25, fig. 3.
Fossarus costatus
(Brocchi)
—
Caprotti 1976: 8
, pl. 10, fig. 2.
Nerita costata
Brocchi, 1814
—
Pinna & Spezia 1978: 156
, pl. 43, fig. 1.
Fossarus
(
Phasianema
)
costatus burdigalensis
[
sic
] (Orbigny)
—
Krach 1981: 65
, pl. 23, fig. 13 [
non
Carinorbis burdigalus
(
d’Orbigny, 1852
)
].
Fossarus costatus
(
Brocchi, 1814
)
—González Delgado 1988: 120, pl. 1, figs. 18, 19.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Cavallo & Repetto 1992: 154
, fig. 433.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Peñas
et al.
1996: 75
, fig. 53.
Fossarus costatus
(Brocchi)
—
Ruiz Muñoz
et al
. 1997: 168
, pl. 31, figs. 8-9.
Fossarus costatus
(
Brocchi, 1814
)
—
Bałuk 1995: 171
, pl. 4, figs. 6-8.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Silva 2001: 569
, pl. 26, figs. 16, 17.
Clathrella
sp.
—Peñas & Rolán 2001b: 104, figs. 4-7.
Fossarus costatus
(
Brocchi, 1814
)
—Chirli 2008: 14, pl. 4, figs. 6-10.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Landau
et al
. 2011: 42
, pl. 23, figs. 6, 7.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Landau
et al
. 2013: 319
, pl. 52, fig. 12 (
cum syn
).
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—Brunetti 2014: 74, unnumbered fig. bottom.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Giannuzzi-Savelli
et al
. 2014: 92
, figs. 313-317, appendix p. 37, 85.
Clathrella clathrata
(
Philippi 1844
)
—
Ceulemans
et al
. 2018: 138
, pl. 8, figs. 19, 20 (
cum syn
.).
Clathrella clathrata
(
Philippi, 1844
)
—
Brunetti & Cresti 2018: 104
, fig. 444.
Clathrella clathrata
(
Philippi, 1844
)
—
Landau
et al.
2020b: 344
, pl. 74, figs. 1-2.
Santa Maria material examined.
Maximum height 6.0 mm, max width 7.0 mm.
DBUA-F
471-1 (1),
DBUA-F
827-C (1) Ponta do Castelo, Santa Maria Island,
Azores
, Touril Complex, Lower Pliocene.
Description.
Shell small, apex flattened, protoconch abraded, suture deeply impressed, linear. Last whorl rapidly expanding, with broad, flattened subsutural platform, convex below, bearing four strong cords: adapical cord delimiting subsutural platform, wider spaced than abapical three cords, cords ending as rounded digitation at outer lip. Strong irregular axial growth lines interrupt cords. Base convex umbilicate. Aperture rounded, filled with matrix.
Discussion.
Two specimens are available from the Azorean material which are typical for the species. The spire is relatively low and the last whorl is not disjunct as seen in large gerontic specimens. For further discussion, see
Landau
et al
. (2013
,
2020b
) and
Ceulemans
et al
. (2018)
.
Clathrella clathrata
(
Philippi, 1844
)
is widespread and long-lived in the European middle Miocene to present-day.
Distribution.
Middle Miocene: Atlantic, Tagus Basin (Burdigalian), central-West
Portugal
(
Zbyszewski 1957
). Atlantic (Serravallian),
Aquitaine
Basin, (Cossmann & Peyrot 1919), (Langhian),
Loire
Basin,
France
(Gliber 1949); Paratethys (Langhian-Serravallian),
Poland
(Friedberg 1923;
Bałuk 1995
), Vienna (Hörnes 1856),
Hungary
(
Strausz 1962
,
1966
),
Ukraine
(
Zelinskaya
et al
. 1968
),
Slovakia
(Švagrovsky 1960); Proto-Mediterranean Sea (Serravallian),
Karaman
Basin,
Turkey
(
Landau
et al
. 2013
). Upper Miocene: Atlantic (Tortonian), NW
France
(
Millet 1854
,
1865
;
Brébion 1964
;
Landau
et al
. 2020b
), (Tortonian): Algarve Basin,
Portugal
(Dollfus
et al
. 1904). Lower Pliocene: Atlantic, Santa Maria Island,
Azores
(this paper), NW
France
(
Ceulemans
et al
. 2018
), Guadalquivir Basin,
Spain
(González Delgado 1988;
Ruiz Muñoz
et al
. 1997
;
Landau
et al
. 2011
); western Mediterranean, Roussillon Basin,
France
(Fontannes 1880); central Mediterranean,
Italy
(
Sacco 1896b
;
Forli
et al
. 1999
; Chirli 2008;
Brunetti & Cresti 2018
);
Tunisia
(
Fekih 1975
). Upper Pliocene: Atlantic, Mondego Basin,
Portugal
(
Silva 2001
); western Mediterranean, Estepona Basin (
Landau & Micali, 2021
), central Mediterranean,
Italy
(
Sacco 1896b
;
Caprotti 1970
,
1976
;
Cavallo & Repetto 1992
;
Ragaini & Bernieri 2007
; Brunetti 2014). Upper Pliocene-Pleistocene: Atlantic, northwestern
France
(
Brebion 1964
). Lower Pleistocene: central Mediterranean,
Italy
(
Cerulli-Irelli 1914
). Present-day:
Portugal
, Mediterranean (
Peñas
et al
. 1996
;
Giannuzzi-Savelli
et al
. 2014
), NW Africa,
Madeira
and Canary Islands (
Albuquerque
et al
. 2009
;
Segers
et al
. 2009
).
Species described from the Santa Maria assemblages of uncertain generic assignment.