The Lower Pliocene marine gastropods of Santa Maria Island, Azores: Taxonomy and palaeobiogeographic implications
Author
Sacchetti, Claudia
0000-0002-3225-3139
claudiasacc@icloud.com
Author
Landau, Bernard
0000-0002-7768-8494
bernardmlandau@gmail.com
Author
Ávila, Sérgio P.
0000-0002-3225-3139
claudiasacc@icloud.com
text
Zootaxa
2023
2023-05-24
5295
1
1
150
http://dx.doi.org/10.11646/zootaxa.5295.1.1
journal article
53396
10.11646/zootaxa.5295.1.1
82286fdc-a858-447c-9980-da2e8985d19c
1175-5326
7965273
F3A52660-70B8-439F-A7A0-F45ADC975EA5
Psilaxis simplex
(
Bronn, 1831
)
Plate 6 E
1
-E
2
*
Solarium simplex
Bronn 1831: 63
.
Solarium neglectum
Michelotti 1841: 213
, pl. 2, figs. 7-9.
Solarium carocollatum
Grateloup 1846
(
partim
, pl. 12, figs. 27-28 only) [
non
fig. 29 =
Architectonica carocollata
(
Lamarck, 1822
)
].
Solarium subconoideum
d’Orbigny 1852: 45
, no. 715.
Solarium simplex
Bronn
—Hörnes 1856: 463, pl. 46, fig. 3.
Solarium simplex
Br.
—Bronn in
Reiss 1862: 32
.
Solarium simplex
Bronn
—
Mayer 1864: 58
.
Solarium simplex
Bronn
—Fontannes 1880: 137, pl. 8, fig. 4.
Solarium simplex
var.
crassulosa
Sacco 1892
b: 46
, pl. 1, fig. 50.
Solarium simplex
var.
subacrenula
Sacco 1892
b: 46
, pl. 1, fig. 51.
Solarium simplex
var.
gibbosoacrenula
Sacco 1892
b: 46
, pl. 1, fig. 52.
Solarium simplex
var.
subacingulosa
Sacco 1892
b: 46
, pl. 1, fig. 53.
Solarium simplex
var.
rugulodepressa
Sacco 1892
b: 46
, pl. 1, fig. 54.
Solarium simplex
var.
infernelineata
Sacco 1892
b: 47
, pl. 1, fig. 56.
Solarium simplex
var.
trilineata
Sacco 1892
b: 47
, pl. 1, fig. 57.
Solarium simplex
var.
antiquoscalarata
Sacco 1892
b: 47
, pl. 1, fig. 58.
Solarium simplex
var.
pyramidata
Sacco 1892
b: 48
, pl. 1, fig. 59.
Solarium simplex
var.
bicinctum
Penecke 1896: 61
, pl. 3, fig. 14.
Solarium simplex
Bronn
—
Dollfus
et al
. 1903: 8
, pl. 32, fig. 7.
Solarium simplex
var.
neglecta
Micht.
—
Sacco 1904: 111
, pl. 24, fig. 37.
Solarium simplex
Bronn
—Cossmann & Peyrot 1919, no. 386, pl. 15, figs. 33-38.
Solarium simplex
var.
subconoideum
d’Orbigny
—Cossmann & Peyrot 1919, no. 387, pl. 15, figs. 42-44.
Solarium simplex
Bronn
—Friedberg 1923: 413, pl. 25, fig. 5.
Solarium simplex
Bronn, 1831
—
Glibert 1949: 123
, pl. 7, fig. 6.
Solarium simplex
Bronn
—
Montanaro Gallitelli & Tacoli 1951: 177
, pl. 2, figs. 6-8.
Solarium simplex
Bronn, 1831
—
Glibert 1952b: 29
, pl. 2, fig. 14.
Architectonica simplex
Bronn
—
Csepreghy-Meznerics 1954: 18
, pl. 1, figs. 16-18.
Solarium simplex
Bronn
—
Ferreira 1955: 26
, pl. 6, figs. 35, 36.
Solarium simplex
Bronn
—Erünal-Erentöz 1958: 16, pl. 2, figs. 6, 7.
Architectonica
(
s.s.
)
simplex
(Bronn)
—
Ruggieri & Curti 1959: 109
, pl. 23, fig. 138.
Architectonica
(
s.s.
)
simplex rugulodepressa
Sacco
—
Ruggieri & Curti 1959: 110
, pl. 23, fig. 139.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn 1831
)
—
Anderson 1960: 47
, pl. 8, fig. 2.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn 1831
)
—Kojumdgieva
in
Kojumdgieva & Strachimirov 1960: 91
, pl. 29, fig. 14.
Solarium simplex
Bronn
—
Strausz 1962: 124
, pl. 51, fig. 15, pl. 52, fig. 1.
Solarium simplex
Bronn, 1831
—
Strausz 1966: 116
, pl. 51, fig. 15, pl. 52, fig. 1.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn 1831
)
—A.W.
Janssen 1967: 133
, pl. 7, fig. 1.
Solarium simplex
Bronn, 1831
—
Zelinskaya
et al
. 1968: 133
, pl. 34, figs. 12-14.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(Bronn)
—
Caprotti 1970: 142
, pl. 1, fig. 11.
Architectonica
cf.
simplex
(Bronn)
—
Nordsieck 1972a: 56
, pl. 13, fig. 31.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(Bronn)
—
Steininger 1973: 404
, pl. 4, fig. 4.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Malatesta 1974: 182
, pl. 13, fig. 3.
Solarium simplex
Bronn
—
Fekih 1975: 57
, pl. 21, fig. 1.
Solarium simplex
var.
crassulosa
Sacco
—
Fekih 1975: 57
, pl. 21, fig. 4.
Solarium simplex
var.
neglecta
Michelotti
—
Fekih 1975: 58
, pl. 21, fig. 7.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Bałuk 1975: 117
, pl. 13, figs. 1, 2.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—A.W.
Janssen 1984: 142
, pl. 47, fig. 2.
Solarium simplex
Bronn, 1831
—
Ferrero Mortara
et al
. 1984: 92
, pl. 14, fig. 2.
Philippia
(
Psilaxis
)
simplex
—
Melone & Taviani 1985: 164
, fig. 24.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—González Delgado 1986: 86, pl. 2, figs. 10, 12.
Architectonica simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Chirli 1988: 16
, pl. 1, fig. 7.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Cavallo & Repetto 1992: 150
, fig. 415.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Silva 1992: 4
, pl. 1, figs. 1, 2.
Architectonica simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Ruiz Muñoz
et al
. 1997: 166
, pl. 30, figs. 3-7.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Silva 2001: 563
, pl. 26, figs. 10-12.
Architectonica simplex subconoidea
(
d’Orbigny, 1852
)
—
Lozouet
et al
. 2001: 73
.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Bogi
et al
. 2002: 32
, figs. 1, 2.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Harzhauser 2002: 122
, pl. 11, figs. 14-15.
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Wienrich 2007: 727
, pl. 117, figs. 3-4, pl. 158, fig. 3.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Chirli & Richard 2008: 73
, pl. 14, fig. 10.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Sosso & Dell’Angelo 2010: 50
, unnumbered fig. p. 66 top middle.
Psilaxis simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Moths
et al
. 2010: 81
, text-fig. 46, pl. 23, fig. 4.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Landau
et al
. 2011: 39
, pl. 21, fig. 11.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Chirli and Linse 2011: 211
, pl. 84, figs. 1a-f.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Chirli 2013: 7
, pl. 2, figs. 7-15.
Psilaxis simplex
(
Bronn, 1831
)
—
Landau
et al
. 2013: 301
, pl. 52, fig. 3.
Basisulcata simplex
(
Bronn, 1831
)
—Brunetti 2014: 73, unnumbered fig. top.
Psilaxis simplex
(Bronn, 1827)
[
sic
]—
Cárdenas
et al
. 2019: 211
, fig. 5b.
Basisulcata simplex
d’Orbigny, 1852
[
sic
]—
Brunetti 2022
, p. 76
, fig. 173.
non
Architectonica
(
Architectonica
)
simplex
Bronn
—
Marinescu 1961: 531
, pl. 5, fig. 19 [=
Psilaxis carocollata
(
Lamarck, 1822
]
.
non
Solarium simplex sobiensis
Strausz 1966: 116
, pl. 52, figs. 3, 4, 6 [=
Psilaxis carocollata
(
Lamarck, 1822
].
Santa Maria material examined.
Maximum height 1.5 mm, width 4.5 mm.
DBUA-F
828-3 (1), Ponta dos Frades;
DBUA-F
827-F (2), Ponta do Castelo, Santa Maria Island, Touril Complex, Lower Pliocene.
Description.
(UC = umbilical crenae,
PUR
= proxumbilical rib, UPR = upper peripheral rib, LPR = lower peripheral rib, IPR = infraperipheral rib. Terminology follows
Bieler 1993: 9
, 117, fig. 91). Shell medium sized, relatively solid, architectoniform. Dorsum depressed, weakly convex in profile, sharply angled at LPR, base flattened, umbilicus deep, moderately narrow. UPR and IPR moderately developed, weaker than LPR that forms periphery of last whorl. UC well developed, forming narrow crenulate margin of umbilicus, sharply delimited by groove laterally, weaker plicae radiating from basal groove to about mid-base,
PUR
not developed. Rest of surface smooth apart from strongly prosocline growth lines.
Discussion.
Generic placement seems controversial.
Bieler (1985)
placed the
Solarium simplex
species group in the genus
Philippia
J.E. Gray, 1847
, subgenus
Psilaxis
Woodring, 1928
, which was later raised to full generic rank by
Bieler (1993)
. This taxonomic placement was confirmed by Bieler to
Moths
et al
. (2010: 81)
. However, Italian authors place it in the genus
Basisulcata
Melone & Taviani, 1985
(
type
species
Philippia lepida
Bayer, 1942
, present-day, Mediterranean).
Psilaxis simplex
(
Bronn, 1831
)
is widespread in the European Miocene and Pliocene assemblages and varies greatly is size and shape. The Azorean specimens are relatively small but otherwise typical for the species.
Distribution.
Lower Miocene: Atlantic (Aquitanian and Burdigalian),
Aquitaine
Basin,
France
(Cossmann & Peyrot 1919;
Lozouet
et al
. 2001
); Proto-Mediterranean Sea (Burdigalian), Colli Torinesi,
Italy
(
Michelotti 1841
b;
Sacco 1892
b); Paratethys (Aquitanian and Burdigalian),
Austria
(
Harzhauser 2002
). Middle Miocene: North Sea Basin (late Burdigalian-Langhian),
Belgium
(
Glibert 1952b
),
Germany
(
Anderson 1960
,
1964
; A.W.
Janssen 1967
;
Wienrich 2007
;
Moths
et al
. 2010
),
Netherlands
(
Nordsieck 1972a
; A.W.
Janssen 1984
); Atlantic (Serravallian),
Aquitaine
Basin,
France
(Grateloup 1846; Cossmann & Peyrot 1919), (Langhian),
Loire
Basin (
France
(
Glibert 1949
); Paratethys (Langhian-Serravallian),
Austria
(Hörnes 1856),
Bulgaria
(
Kojumdgieva & Strachimirov 1960
),
Hungary
(
Csepreghy-Meznerics 1954
;
Strausz 1962
,
1966
),
Poland
(Friedberg 1923;
Bałuk 1975
),
Ukraine
(
Zelinskaya
et al
. 1968
); north- eastern Atlantic, Azores (
Ferreira 1955
); Proto-Mediterranean Sea (Serravallian),
Karaman
Basin,
Turkey
(Erünal-Erentöz 1958;
Landau
et al.
2013
). Upper Miocene: northeastern Atlantic (Tortonian), Cacela Basin,
Portugal
(
Dollfus
et al
. 1903
), Seville southwestern
Spain
(
Cárdenas
et al.
2019
); Proto-Mediterranean Sea (Tortonian), Po Basin,
Italy
(
Sacco 1892
b). Lower Pliocene: Atlantic, Santa Maria Island, Azores (Bronn in
Reiss 1862
), Guadalquivir Basin,
Spain
(González Delgado 1986;
Ruiz Muñoz
et al
. 1997
;
Landau
et al
. 2011
;
Brunetti 2022
), Roussillon Basin,
France
(Fontannes 1880;
Chirli & Richard 2008
); central Mediterranean,
Italy
(
Sacco 1892
b;
Chirli 1988
;
Sosso & Dell’Angelo 2010
),
Tunisia
(
Fekih 1975
). Upper Pliocene: Atlantic, Mondego Basin,
Portugal
(
Zbyszewski 1959
;
Silva 1992
,
2001
),
Morocco
(
Lecointre 1952
); western Mediterranean, Estepona Basin,
Spain
(NHMW collection),
Morocco
(
Lecointre 1952
); central Mediterranean,
Italy
(
Sacco 1892
b;
Ruggieri & Curti 1959
;
Malatesta 1974
;
Caprotti 1970
;
Cavallo & Repetto 1992
;
Bogi
et al
. 2002
;
Sosso & Dell’Angelo 2010
;
Chirli 2013
). Lower Pleistocene: eastern Mediterranean, Rhodes Island (
Chirli & Linse 2011
).