<documentid="3682372380E1B5F19BBFA9FCAA3215C2"ID-DOI="10.1590/1806-9665-RBENT-2023-0073"ID-ISSN="1806-9665"ID-Zenodo-Dep="13197528"IM.bibliography_approvedBy="felipe"IM.illustrations_approvedBy="felipe"IM.materialsCitations_approvedBy="felipe"IM.metadata_approvedBy="felipe"IM.taxonomicNames_approvedBy="felipe"IM.treatments_approvedBy="felipe"checkinTime="1722638412351"checkinUser="felipe"docAuthor="Alves, André Almeida, Takiya, Daniela Maeda & Santos, Allan Paulo Moreira"docDate="2023"docId="461F87FC1D7A1949FC82E81CFA954A2C"docLanguage="en"docName="RevBrasEntomol.67.spe.e20230073.pdf"docOrigin="Revista Brasileira de Entomologia (e 20230073) 67"docSource="http://dx.doi.org/10.1590/1806-9665-rbent-2023-0073"docStyle="DocumentStyle:0303D37C566E4E2A42C6591146119864.3:RevBrasEntomol.2015-.journal_article"docStyleId="0303D37C566E4E2A42C6591146119864"docStyleName="RevBrasEntomol.2015-.journal_article"docStyleVersion="3"docTitle="Alisotrichia nordestina Alves, Takiya & Santos, 2023, sp. nov."docType="treatment"docVersion="2"lastPageNumber="9"masterDocId="BA26FF841D7C1941FFBDEC01FF834849"masterDocTitle="Five new species of Alisotrichia Flint, 1964 (Trichoptera: Hydroptilidae: Leucotrichiinae) from Northeastern Brazil"masterLastPageNumber="11"masterPageNumber="1"pageNumber="7"updateTime="1722686583182"updateUser="ExternalLinkService"zenodo-license-document="CC-BY-4.0">
<mods:titleid="6006E901FC1301ACBE99952FF7D7BE0A">Five new species of Alisotrichia Flint, 1964 (Trichoptera: Hydroptilidae: Leucotrichiinae) from Northeastern Brazil</mods:title>
<mods:namePartid="72E7689A27B32E2A67981374153F3CA4">Alves, André Almeida</mods:namePart>
<mods:affiliationid="77E76F9D5A80C779BA6767BBC46D7078">Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ), Museu Nacional, Programa de Pós-graduação em Zoologia, Rio de Janeiro, RJ, Brasil. & Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ), Centro de Ciências da Saúde, Instituto de Biologia, Departamento de Zoologia, & Universidade Federal do Estado do Rio de Janeiro (UNIRIO), Instituto de Biociências, Departamento de Zoologia, Laboratório de</mods:affiliation>
<mods:affiliationid="31ED8F8D4E8B9D513400D14255CACC8C">Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ), Centro de Ciências da Saúde, Instituto de Biologia, Departamento de Zoologia,</mods:affiliation>
<mods:namePartid="2E97848DD79695EDA485AB1842C802DD">Santos, Allan Paulo Moreira</mods:namePart>
<mods:affiliationid="42F36B37F647AEF15072851AE2A42B67">Universidade Federal do Estado do Rio de Janeiro (UNIRIO), Instituto de Biociências, Departamento de Zoologia, Laboratório de</mods:affiliation>
<taxonomicNameid="09B64D691D7A1947FC82E81CFBA84C79"authorityName="Alves & Takiya & Santos"authorityYear="2023"box="[831,1067,1053,1072]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="6"pageNumber="7"phylum="Arthropoda"rank="species"species="nordestina"status="sp. nov.">Alisotrichia nordestina</taxonomicName>
<bibRefCitationid="AA274B1B1D7A1947FB98E891FB5F4CEA"author="Takiya, D. & Santos, A. P. & Pinto, A. & Henriques-Oliveira, A. L. & Carvalho, A. & Sampaio, B. & Clarkson, B. & Moreira, F. & Avelino-Capistrano, F. & Goncalves, I. & Cordeiro, I. & Camara, J. & Barbosa, J. & Souza, W. R. & Rafael, J. A."box="[1061,1244,1168,1187]"pageId="6"pageNumber="7"refId="ref9467"refString="Takiya, D., Santos, A. P., Pinto, A., Henriques-Oliveira, A. L., Carvalho, A., Sampaio, B., Clarkson, B., Moreira, F., Avelino-Capistrano, F., Goncalves, I., Cordeiro, I., Camara, J., Barbosa, J., Souza, W. R., Rafael, J. A., 2016. Aquatic insects from the Caatinga: checklists and diversity assessments of Ubajara (Ceara State) and Sete Cidades (Piaui State) National Parks, Northeastern Brazil. Biodivers. Data J. 4, e 8354. https: // doi. org / 10.3897 / BDJ. 4. e 8354."type="journal volume"year="2016">Takiya et al. (2016)</bibRefCitation>
). Ocelli 2. Maxillary palpi 5-articulated, 4th and 5th palpomeres thin, 5th palpomere about 1.5x longer than 4th. Labial palpi 3-articulated. Mesoscutellum with transverse suture. Metascutellum subtriangular. Tibial spurs formula 0,2,4, each pair of meso- and metatibial spurs with one spur about twice as long as the other. Fore- and hind wings with long dark brown setae, forewings with white setae forming spots (
<taxonomicNameid="09B64D691D7A1947FC33EB9AFBAC4FE5"authorityName="Alves & Takiya & Santos"authorityYear="2023"box="[910,1071,1947,1964]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="6"pageNumber="7"phylum="Arthropoda"rank="species"species="dilatata"status="sp. nov.">Alisotrichia dilatata</taxonomicName>
Male genitalia. Segment VIII with a pair of dorsolateral processes, directed posterad, each bearing an elongate, spine-like seta, extending beyond segment apex (
); in ventral view, mesally with a pair of short and rounded lobes, separated by a shallow incision, lateral acute sclerotized processes slightly curved inwardly (
). Segment IX fused with segment X, reduced ventrally; with a pair of lateral elongate processes, curved downwards in lateral view; slightly curved inwards in dorsal view (
). Subgenital plate, in ventral view, short, not extending beyond half length of segment VIII; anterior portion projecting into a pair of rods; posterior portion trapezoidal (
). Inferior appendages absent.Phallus tubular and short, constricted mesally; with a pair of apical capitate lobes, each one with internal margin concave, pointed projection at midlenght, and a rod-like projection at base (
This new species has a pair of dorsolateral processes on segment VIII,thus, is placed in the orophila group.
<taxonomicNameid="09B64D691D7B1946FB4AEDA0FA4149FD"authorityName="Alves & Takiya & Santos"authorityYear="2023"box="[1271,1474,417,436]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="7"pageNumber="8"phylum="Arthropoda"rank="species"species="nordestina"status="sp. nov.">Alisotrichia nordestina</taxonomicName>
<taxonomicNameid="09B64D691D7B1946FCEBEDDDFBF549A6"authority="Harris & Flint, 2002"authorityName="Harris & Flint"authorityYear="2002"box="[854,1142,476,496]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="7"pageNumber="8"phylum="Arthropoda"rank="species"species="mathisi">
A. mathisi
<bibRefCitationid="AA274B1B1D7B1946FC06EDDDFBF549A6"author="Harris, S. C. & Flint, O. S., Jr."box="[955,1142,476,495]"pageId="7"pageNumber="8"pagination="195 - 210"refId="ref8645"refString="Harris, S. C., Flint, O. S., Jr. 2002. New Alisotrichia (Trichoptera: Hydroptilidae) from Central and South America and the Greater Antilles. Proc. Entomol. Soc. Wash. 104, 195 - 210."type="journal article"year="2002">Harris & Flint, 2002</bibRefCitation>
</taxonomicName>
, and
<taxonomicNameid="09B64D691D7B1946FB1AEDDDFA3C49A6"authority="Harris & Flint, 2002"authorityName="Harris & Flint"authorityYear="2002"box="[1191,1471,476,496]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="7"pageNumber="8"phylum="Arthropoda"rank="species"species="paxilla">
A. paxilla
<bibRefCitationid="AA274B1B1D7B1946FABEEDDDFA3C49A6"author="Harris, S. C. & Flint, O. S., Jr."box="[1283,1471,476,495]"pageId="7"pageNumber="8"pagination="195 - 210"refId="ref8645"refString="Harris, S. C., Flint, O. S., Jr. 2002. New Alisotrichia (Trichoptera: Hydroptilidae) from Central and South America and the Greater Antilles. Proc. Entomol. Soc. Wash. 104, 195 - 210."type="journal article"year="2002">Harris & Flint, 2002</bibRefCitation>
</taxonomicName>
, particularly because of the pointed, sclerotized posterolateral processes on segment VIII (
A-11C). However, the new species is readily distinguished from these other species by the shallow mesal incision on posterior margin of segment VIII in ventral view, forming a pair of short and rounded lobes (
); and by the shape of the phallus apex, with a pair of capitate lobes, each one with the internal margin concave, a pointed projection, and an additional rod-like projection at base (
<taxonomicNameid="09B64D691D7B1946FF26EB9AFEB54FE5"authorityName="Alves & Takiya & Santos"authorityYear="2023"box="[155,310,1947,1964]"class="Insecta"family="Hydroptilidae"genus="Alisotrichia"kingdom="Animalia"order="Trichoptera"pageId="7"pageNumber="8"phylum="Arthropoda"rank="species"species="dilatata"status="sp. nov.">Alisotrichia dilatata</taxonomicName>
Male genitalia (holotype): A–D. (A) dorsal view; (B) ventral view; (C) lateral view; (D) phallus, dorsal view. (E) antenna, frontal view. Ab - breviation: lat. proc. = lateral process of segment IX.Scale bar = 0.1 mm.
<materialsCitationid="7EDE3CB71D741949FB8EED2CFA8B49D1"collectingDate="2014-06-17"collectingDateMax="2014-06-19"collectingDateMin="2014-06-17"collectionCode="DZRJ"collectorName="D. M. Takiya & A. P. M. Santos & W. R. M. Souza & A. C. Domahovski"country="Brazil"county="Itabaiana"elevation="196"latitude="-10.754723"location="Riacho Agua Fria"longLatPrecision="15"longitude="-37.34233"municipality="Parque Nacional da Serra de Itabaiana"pageId="8"pageNumber="9"specimenCount="1"stateProvince="Sergipe"typeStatus="holotype">
<collectingMunicipalityid="2E6DAC901D741949FC82ED4BFB3B4914"box="[831,1208,330,349]"pageId="8"pageNumber="9">Parque Nacional da Serra de Itabaiana</collectingMunicipality>
,
<locationid="CB6960311D741949FB7FED4BFAEB4914"LSID="urn:lsid:plazi:treatment:461F87FC1D7A1949FC82E81CFA954A2C:CB6960311D741949FB7FED4BFAEB4914"box="[1218,1384,329,350]"country="Brazil"county="Itabaiana"latitude="-10.754723"longLatPrecision="15"longitude="-37.34233"municipality="Parque Nacional da Serra de Itabaiana"name="Riacho Agua Fria"pageId="8"pageNumber="9"stateProvince="Sergipe">Riacho Água Fria</location>
<materialsCitationid="7EDE3CB71D741949FCD8EDA3FAC149FC"box="[869,1346,418,437]"collectingDate="2014-06-17"collectingDateMax="2014-06-19"collectingDateMin="2014-06-17"collectionCode="DZRJ"collectorName="D. M. Takiya & A. P. M. Santos & W. R. M. Souza & A. C. Domahovski"country="Brazil"county="Itabaiana"elevation="196"latitude="-10.754723"location="Riacho Agua Fria"longLatPrecision="15"longitude="-37.34233"municipality="Parque Nacional da Serra de Itabaiana"pageId="8"pageNumber="9"specimenCount="7"specimenCount-male="7"stateProvince="Sergipe"typeStatus="paratype">
<materialsCitationid="7EDE3CB71D741949FAF4EDA3FA5E49FC"box="[1353,1501,418,437]"collectingDate="2014-06-17"collectingDateMax="2014-06-19"collectingDateMin="2014-06-17"collectionCode="UFBA"collectorName="D. M. Takiya & A. P. M. Santos & W. R. M. Souza & A. C. Domahovski"country="Brazil"county="Itabaiana"elevation="196"isTailEnumeration="true"latitude="-10.754723"location="Riacho Agua Fria"longLatPrecision="15"longitude="-37.34233"municipality="Parque Nacional da Serra de Itabaiana"pageId="8"pageNumber="9"specimenCount="6"specimenCount-male="6"stateProvince="Sergipe"typeStatus="paratype">
<collectionCodeid="A8A7AE2F1D741949FC27EDBEFC4C499B"box="[922,975,447,466]"country="Brazil"httpUri="http://grbio.org/cool/rm88-499z"name="Instituto Nacional de Pesquisas da Amazonia"pageId="8"pageNumber="9">INPA</collectionCode>
<collectionCodeid="A8A7AE2F1D741949FB87EDBEFBFA499B"box="[1082,1145,447,466]"country="Brazil"httpUri="http://grbio.org/cool/zi1i-a0b5"name="Museu Nacional/Universidade Federal de Rio de Janeiro"pageId="8"pageNumber="9">MNRJ</collectionCode>
)
</materialsCitation>
;
<materialsCitationid="7EDE3CB71D741949FB37EDC1FC004A63"collectingDate="2014-06-17"collectionCode="DZRJ"collectorName="Riacho & Negros & D. M. Takiya & A. P. M. Santos & W. R. M. Souza & A. C. Domahovski"country="Brazil"elevation="202"latitude="-37.34"pageId="8"pageNumber="9"specimenCount="2"specimenCount-male="2"stateProvince="Pennsylvania"typeStatus="paratype">
<collectingRegionid="0C72F8081D741949FB4AEDDDFAF449A6"box="[1271,1399,476,495]"country="United States of America"name="Pennsylvania"pageId="8"pageNumber="9">Pennsylvania</collectingRegion>
<materialsCitationid="7EDE3CB71D741949FC31EE16FA914A2C"collectingDate="2015-04-20"collectingDateMax="2015-04-27"collectingDateMin="2015-04-20"collectionCode="DZRJ"collectorName="Ubajara & Rio & Minas"country="Brazil"elevation="420"latitude="-3.8327777"location="Rafael"longLatPrecision="21"longitude="-40.898056"municipality="Parque Nacional de Ubajara"pageId="8"pageNumber="9"specimenCount="1"specimenCount-male="1"stateProvince="Ceara"typeStatus="paratype">
<collectingMunicipalityid="2E6DAC901D741949FB9EEE19FAB14A63"box="[1059,1330,535,555]"pageId="8"pageNumber="9">Parque Nacional de Ubajara</collectingMunicipality>
<locationid="CB6960311D741949FC5AEE53FBA04A2C"LSID="urn:lsid:plazi:treatment:461F87FC1D7A1949FC82E81CFA954A2C:CB6960311D741949FC5AEE53FBA04A2C"box="[999,1059,594,613]"country="Brazil"latitude="-3.8327777"longLatPrecision="21"longitude="-40.898056"municipality="Parque Nacional de Ubajara"name="Rafael"pageId="8"pageNumber="9"stateProvince="Ceara">Rafael</location>